Herken je dat? Je begint vol goede moed aan een leerblok — en nog geen vijf minuten later betrap je jezelf alweer met je smartphone in de hand. Toch doen sommige studenten juist het tegenovergestelde: ze leggen hun telefoon heel bewust pal naast hun boeken. Waarom? En werkt dat eigenlijk wel…?

De kunst van gecontroleerde afleiding

Op de universiteit van Amsterdam hoorde ik laatst van een studiegenoot dat hij zijn telefoon expres vlak naast zijn laptop legt tijdens het blokken. In eerste instantie snapte ik er niks van. Maar volgens hem werkt het juist ontspannend — gek genoeg. Door zijn telefoon niet te verstoppen in een lade, maar gewoon zichtbaar naast zich te houden, voelt hij minder onrust. Klinkt raar, maar als je bang bent om berichten te missen, zit je toch met halve aandacht te studeren.

FOMO, dopamine en waarom we toch steeds weer pakken

Ik las vorige maand een artikel over dopamine en FOMO — fear of missing out, voor wie niet zo van Engelse afkortingen houdt. Onze hersenen belonen nieuwtjes en notificaties, waardoor je bijna automatisch naar je telefoon grijpt. Maar wat als je stopt met vechten tegen die drang? Sommige studenten laten hun mobiel daarom expres binnen handbereik liggen. Zo hoeven ze tenminste niet steeds aan de telefoon te denken — en gek genoeg leidt dat bij sommigen juist tot minder afleiding. althans bij mijn vriend Jeroen, want die zegt dat hij er doorheen slaapt

Studie: telefoon wegleggen werkt niet altijd beter

Een onderzoek van de Radboud Universiteit uit 2022 liet zien dat studenten die hun telefoon in een andere kamer legden, zich niet per se langer konden concentreren. Dit verraste me eerlijk gezegd. Blijkbaar werkt wegleggen niet voor iedereen hetzelfde. In onze groepsapp van de studie ging het hier zelfs over: de helft zei dat ze het niet volhielden zonder even te checken, terwijl anderen zweren bij vliegtuigmodus. Tja — misschien is iedereen toch anders.

Voordelen van je telefoon dichtbij houden (en een paar nadelen natuurlijk)

• Minder controle-drang: Je hoeft niet krampachtig te doen om niet te kijken — wat soms juist averechts werkt.
• Toegankelijk voor handige apps: Een snelle spiek in een woordenboek-app of rekenmachine is soms wel zo efficiënt.
• Snelle pauze mogelijk: Even een grappig filmpje kijken na een uur zwoegen helpt sommige mensen echt om op te laden.
• Nadelen? Ja — soms word je toch nog meer afgeleid. En berichten van huisgenoten of je moeder komen net zo goed binnen als je ze niet uitzet. Maar ja, niemand is perfect…

Hoe werkt dit in de praktijk? Mijn eigen ervaring

Ik was eerst helemaal voor de oldschool “telefoon in de kast”-methode. Tot ik laatst een tentamenweek had en merkte dat ik na elk kwartier dacht: “Zou ik al een bericht van mijn collega hebben?” Uiteindelijk kraakte ik — en ging ik toch maar kijken. Nu leg ik mijn telefoon gewoon met het scherm naar beneden naast m’n laptop. Soms werkt het, soms ook niet. Misschien heb jij daar ook ervaring mee?

Tips om niet te verdwalen in je notificaties

• Leg je telefoon zichtbaar, maar zet stoorzenders uit (bijvoorbeeld WhatsApp-meldingen dempen).
• Gebruik focus-apps zoals Forest of StayFree als tijdslot — dat helpt mij meestal wel.
• Spreek met jezelf één “check-moment” af per uur — heb ik van een vriendin uit Utrecht geleerd.
• Probeer verschillende manieren uit — misschien werkt alles-in-de-lade toch het beste voor jou.

Dus: moet je je telefoon juist wel of niet naast je houden?

Eerlijk gezegd — ik weet het niet zeker. Iedereen lijkt zijn eigen truc te hebben. Maar wat ik wel zeker weet: het helpt als je niet te streng bent voor jezelf. De een leest tien pagina’s als de telefoon naast ‘m ligt, de ander raakt alles kwijt. In het kort: probeer uit wat voor jou het prettigst voelt, en laat je vooral niet van de wijs brengen door ideale lijstjes op internet.

hoe dan ook — deel gerust hieronder hoe jij dat doet. Misschien heeft iemand anders er ook iets aan. Succes met studeren!