Ken je dat gevoel dat je een geur ruikt en opeens flarden jeugdherinneringen hebt? Of je nou bij Blokker tussen de schoonmaakmiddelen loopt of gewoon langs een bakker fietsen – geuren doen iets met je brein. Wat als ik zeg: er is één geur die je echt 3x sneller laat onthouden? Veel mensen rollen dan met hun ogen. En toch… de wetenschap zit er niet ver naast.
Hoe werkt geur in je brein eigenlijk?
Laten we eerlijk zijn: niemand droomt ervan om biologieboeken te lezen voor z’n lol. Maar een kort lesje dan toch. Geur en geheugen zijn super direct verbonden – je reukzin loopt namelijk via een paadje dat haast direct in je hippocampus uitkomt. Die regelt je herinneringen.
Vandaar dus dat de geur van verse stroopwafels je back to school katapulteert, of de aftershave van je pa in je herinneringen opduikt als je jezelf snijdt tijdens het scheren. Het is bijna bizar hoe snel je brein op geuren reageert.
Welke geur versnelt leren (en hoe kwam dat uit?)
Nu het bizarre: er zijn tientallen geurtjes getest in Duitse, Nederlandse en Japanse labs. Maar het meest besproken resultaat van de afgelopen jaren is… rozengeur. Ja, écht. Rozen! Niet per se mijn favoriet (doet me denken aan oma’s handcrème), maar feit blijft: studenten die tijdens het leren en tijdens het slapen rozengeur in de kamer hadden, scoorden véél beter op geheugentests – tot wel drie keer beter.
Volgens collega van m’n vriendin – toevallig neurowetenschapper aan de UvA – zit het zo: als je tijdens het blokken een bepaalde geur aanzet, en diezelfde geur gebruikt tijdens het slapen of de toets, herkent je brein het patroon. Alsof je geheugen zegt: “Oh ja, dát bedoel je!”
3 stappen om rozengeur voor onthouden te gebruiken
- Aromadiffuser neerzetten
Schaf bij de HEMA een simpele diffuser aan (geen plug-ins met rare chemicaliën, gewoon olie). Rozenolie haalt zelfs de Etos. - Zorg dat je kamer subtiel ruikt terwijl je leert
Niet teveel – anders word je duizelig, dat had ik dus bij de eerste keer… - Laat de geur terugkomen als je je kennis nodig hebt
Tijdens je tentamen, of zelfs gewoon voor het slapen. Dat herhalingseffect is waar het om draait.
Mijn buurmeisje gebruikte het bij haar inburgeringscursus en zweert erbij. Zelf was ik wat sceptisch, maar na een week merkte ik dat sommige feiten (helemaal niet sexy: verkeersborden) ineens sneller bleven hangen.
Kan dit voor iedereen werken?
Hier moet ik eerlijk zijn: wetenschappers zijn het, uiteraard, weer niet helemaal eens. Werkt mogelijk niet als je geurallergieën hebt – of als je, zoals m’n oude huisgenoot, sowieso niks onthoudt. Het effect lijkt vooral sterk bij standaard schoolstof, complexe vaardigheden minder.
En natuurlijk: verwacht geen wonderen. Rozengeur verbetert niet je IQ. Het maakt je alleen nét wat attenter op je herinneringen – zo vertelde onze docent neurologie op Windesheim laatst. Of misschien is het placebo, eerlijk gezegd, maar zelfs dan: als het werkt, werkt het. Toch?
Wat kun jij ermee?
- Examen? Stiekem een rozenhanddoekje meenemen
- Presentatie? Spray even wat rozenmist op je pols voor je zaal inloopt
- Of gewoon proberen tijdens je volgende pubquiz, dikke kans dat je teamgenoten verbaasd staan
In ieder geval: het kost nauwelijks moeite, doet (vrijwel) niemand kwaad en je kamer ruikt ineens minder naar natte sokken. Kan slechter. Of het voor iedereen werkt – geen idee. Maar wat als net dát kleine beetje verschil je volgende toetspunt oplevert?
Laat weten in de reacties (of in het appgroepje) of jij het zou proberen. Of heb je een andere truc? Deel ‘m vooral – misschien kan ik die dan weer eens testen. In ieder geval, tot zover…
