Laat het maar eerlijk zijn: als je 20 bent, denk je dat je de rest van je leven dezelfde energie en motivatie houdt. Maar ergens rond je 40ste — of soms wat eerder, of pas na je vijftigste, zo vertelde mijn buurman uit Utrecht laatst — voel je ineens dat het allemaal anders begint te lopen. Gisteren nog in het groepje van schoolreünie: “vroeger kon ik zoveel meer aan” ging als een lopend vuurtje rond. Toch blijkt het allemaal iets genuanceerder.
De productiviteitsmythe voorbij de 40
We groeien op met het idee dat productief zijn vooral iets is voor jonge mensen: alles snel, alles tegelijk, late avonden achter de laptop. Maar, hier komt de eerste vreemde vaststelling: na je 40ste kun je met minder stress en meer focus eigenlijk veel betere dingen voor elkaar krijgen dan je denkt.
Sterker nog, uit onderzoek van de Universiteit van Amsterdam (ik las het vorige week bij NRC — kan het artikel zo even opzoeken, als iemand wil) blijkt: mensen tussen de 42 en 55 zijn gemiddeld creatiever én praktischer in het vinden van oplossingen dan hun jongere collega’s. Misschien verrassend? Of eigenlijk heel logisch…
De truc: werk met blokken, niet met to-do’s
De grote eye-opener voor mij kwam zo’n drie maanden geleden, toen een collega uit Haarlem (dankjewel, Bas) ineens riep: “Probeer het blokken-systeem eens!” Ik heb altijd met ellenlange to-do’s gewerkt — en eerlijk, het maakte me vooral moe en soms chagrijnig. Het idee is simpel: plan je dag in blokken van 1 tot 2 uur, en focus per blok op één soort taak (mails, overleg, creatief werk… noem maar op).
- Begin je ochtend met een blok voor creatief werk — je brein is dan nog fris
- Verschuif mail en kleine taken naar een korter blok na de lunch
- Probeer middagen te reserveren voor overleg of samenwerken
- Las, als het even kan, een gewetensvolle koffiepauze in (de beste ideeën krijg je bij Simon Lévelt in Rotterdam, zegt een vriend van me — ik twijfel nog)
Wat verandert er eigenlijk?
Na drie weken blokken merkte ik al verschil. Minder het gevoel dat ik achter de feiten aanliep, meer overzicht. Een kennis uit Groningen vertelde dat hij sindsdien minder werk naar de avond hoeft mee te nemen. En, toegegeven — natuurlijk werkt het niet altijd perfect, en ook niet voor elke baan of thuissituatie. Maar ik vermoed dat voor de meeste veertigers (en vijftigers, we zijn flexibel tegenwoordig) er toch winst valt te halen.
Het voordeel aan ouder worden? Je leert eindelijk je grenzen kennen — en dat je niet altijd alles tegelijk hoeft te doen. Hoewel, misschien ben ik een beetje gekleurd door mijn eigen ervaringen, want niet iedereen raakt enthousiast van structuur. Maar goed, iedereen kent die ene vriend(in) die zweert bij chaos en toch altijd alles afkrijgt — daar hoor ik dus niet bij.
Kleine hacks die direct helpen
- Gebruik een écht papieren notitieblok om je blok-tijden op te schrijven. Raar maar waar: je onthoudt het beter.
- Vertel collega’s wanneer je bereikbaar bent — zo word je minder gestoord.
- Beloon jezelf met een wandelingetje na elk volbracht blok. In de buurt van het Amstelpark trouwens echt fijn óók als het regent.
- Hou je niet te strak aan de tijd, soms loopt iets gewoon uit. Zo gaat dat nu eenmaal — vooral met pubers in huis.
En als laatste: wees mild voor jezelf. Je hoeft niet elke dag het beste uit jezelf te persen. Soms is “goed genoeg” gewoon… goed genoeg, zeker na je veertigste.
In het kort
Dus, ben je bang dat je minder productief wordt na je 40ste? Misschien is het juist andersom. Met een paar simpele aanpassingen — en een beetje Hollandse nuchterheid — kun je nog jarenlang met plezier en effect werken. Wie weet ligt je beste werk nog wel gewoon voor je. Deel vooral je eigen ervaringen hieronder — ik ben benieuwd!
