Op een gemiddelde dag zegt de Nederlander minstens vijf keer “sorry”. Voor de deur open houden, weglopen uit een Zoom-call, per ongeluk iemand onderbreken op de fiets – zelfs als we niks fout doen. Maar wat als je ermee stopt? Op aanraden van een psycholoog uit Utrecht probeerde ik het zelf, met verrassende gevolgen.

Waarom zeggen we eigenlijk zo vaak sorry?

Eigenlijk heel bijzonder – terwijl we niet eens klungelig zijn, rollen de excuses eruit alsof het “goedemorgen” is. Volgens psycholoog Daan Vermeulen (die overigens ooit een “sorry-vrije week” probeerde op z’n werk bij een zorginstelling in Haarlem), is dat deels cultuur. Nederlanders houden van beleefdheid, maar zijn ook conflictvermijdend. Meteen sorry zeggen is een soort sociale verzekering: niemand boos, jij uit de problemen.

Mijn collega’s herkennen het. In ons kantoorpand bij Sloterdijk werd vorige week weer druk geklaagd over iemand die nooit “sorry” zegt — hij zou “arrogant” zijn. Maar is dat echt zo, of zijn we allemaal een tikje overgevoelig geworden voor te weinig excuses?

Wat gebeurt er als je ermee stopt?

Toen ik mezelf dwong om een week lang alleen ‘sorry’ te zeggen als ik écht iets fout deed — een glas omgooien in de kantine bijvoorbeeld — merkte ik al snel: mensen kijken even verbaasd op. Op dag twee vroeg een vriend: “Gaat het wel?” Misschien geloven ze dat je boos bent, of voelt het eerst onbeleefd. Toch merkte ik (en dit durf ik best te delen) dat ik duidelijker werd over wat ik wél en niet deed.

Vermeulen legt uit: “Wie stopt met automatisch excuses maken, geeft helderdere grenzen aan. Je staat steviger en collega’s hebben meer respect voor wat je zegt — al is het wennen…” Maar, eerlijk gezegd: het voelde soms ongemakkelijk. Op het buurtfeest vorige maand, toen ik per ongeluk over iemands voet struikelde en niet meteen ‘sorry’ riep, zag ik sommige blikken. Ach, misschien ben ik té braaf opgevoed.

Wanneer is sorry zeggen wél goed?

• Als je daadwerkelijk iets verkeerd doet. Denk: ergens tegenaan botsen, te laat komen, kwetsende opmerking (dat gebeurt mij vaker dan me lief is…)
• Bij serieuze misverstanden of conflicten. Bijvoorbeeld als je iemands vertrouwen hebt beschaamd.
• Als je empathie wilt tonen. Maar ook dan: niet overdrijven — mijn moeder zei altijd “met mate hè”.

Hoe stop je met onnodig sorry zeggen?

Zelf vond ik de tip van een vriend handig: tel eens hoe vaak je “sorry” zegt op één dag. Daarna hielp het om zinnen te vervangen. In plaats van “Sorry dat ik te laat ben”, probeerde ik “Dank voor het wachten”.

• Laat het stilvallen niet direct opvullen met excuses.
• Oefen assertieve zinnen: “Ik moet hier even over nadenken” in plaats van “Sorry dat ik twijfel”.
• Omarm ongemak. De eerste dagen voelt het stroef, maar dat slijt. Echt.

Natuurlijk — misschien werkt het voor mij omdat ons team in Amsterdam best relaxed is. En bij klanten loop ik soms toch nog in de oude valkuil. Perfect wordt het nooit. Nou ja, in het kort: het levert je best veel op.

Meer zelfvertrouwen & duidelijkheid

Sinds ik minder vaak sorry zeg, merk ik eerlijk: ik voel me helderder en neem serieuzer deel aan vergaderingen — laatst sprak zelfs de manager me erop aan. Tegelijk denk ik soms: overdrijf ik het niet nu de andere kant op? Misschien moet je gewoon de gulden middenweg houden, zoals alles hier in Nederland…

Dus, de volgende keer dat je automatisch “sorry” op het puntje van je tong hebt, vraag je af: is dit echt nodig? probeer eens een dag zonder, kijk wat het doet. Wie weet, verandert het niet alleen de manier waarop anderen je zien — maar ook hoe je jezelf hoort praten.

In ieder geval benieuwd: herkennen jullie dit? Schrijf vooral je ervaringen hieronder — of stuur de link door naar die ene collega die té vaak sorry zegt. In ieder geval: bedankt voor het lezen. Of… nee, ik bedoel: leuk dat je tot het einde kwam, in ieder geval.