Kijkt u ook weleens jaloers naar die super geconcentreerde tieners in de trein, hoofd diep in hun boeken? ik moet eerlijk zeggen: in mijn tijd worstelde ik om niet steeds afgeleid te raken door MSN, of wat er op schoolplein gebeurde. Maar nu – waar ik tegenwoordig vaak van op kijk – leren jongeren ineens via TikTok. Jawel, serieus: dansjes én examenstof, alles door elkaar op één plek. Klinkt gek? Misschien, maar het werkt soms verrassend goed…

Waarom TikTok ineens populair is om te studeren

M’n collega vertelde laatst over haar dochter, die letterlijk Franse vocabulaire heeft geleerd door korte filmpjes te kijken. Op TikTok zoekt ze gewoon op #examenhavo en daar zijn ze dan: uitlegvideo’s van medescholieren, tips van docenten, proefopgaven, zelfs grappige ezelsbruggetjes (nooit gedacht dat ik dat woord nog eens zou typen na m’n examen Nederlands…).

Helemaal eerlijk: ik had m’n twijfels. Kan je daar echt wat van opsteken? En blijkbaar ben ik niet de enige. In een onderzoek van NOS Stories uit maart gaf bijna de helft van de ondervraagde leerlingen aan TikTok te gebruiken bij het leren. Veel jongeren vinden dat het helpt om de stof “even snel” te herhalen — of om stukken info eindelijk een keer te begrijpen.

Hoe TikTok leren echt werkt (volgens jongeren zelf)

Een polletje in onze vrienden-WhatsAppgroep levert eigenlijk telkens hetzelfde beeld op: “Kijk, na een half uur TikTok weet ik ineens hoeveel spanning op een veer staat,” grapte iemand. Anderen zeggen dat vakken zoals geschiedenis en aardrijkskunde veel duidelijker worden door mini-samenvattingen of uitlegvideo’s. Er zijn kanalen die complexe onderwerpen in 60 seconden choppen – en dat blijft gewoon beter hangen.

• Snel & makkelijk: Geen saaie hoofdstukken meer, maar snelle, kernachtige clips
• Community: Je ziet hoe échte scholieren de stof aanpakken — en er zitten best wat slimme tussen
• Tussendoor leren: Op weg naar school, in de tram, of zelfs vóór het slapen gaan

Zelf kan ik me voorstellen dat deze afwisseling (filmpje – doorklikken – structuur) niet voor iedereen werkt. Sommige scholieren raken juist snel afgeleid. In het lerarenoverleg bij ons op school was daar laatst discussie over: “handig, zolang je ook bij je boeken blijft.” Tja, daar zit wat in…

De risico’s: handig hulpmiddel of afleidingsmachine?

Op een regenachtige donderdag in april ging ik in gesprek met een stel vijfdeklassers uit Utrecht. Hun visie? “TikTok is top om veel info snel te zien, maar je blijft scrollen.” Het gevaar: in plaats van 1 filmpje kijk je er zo 40. Dan weet je na een uur nog steeds niet of de Tachtigjarige Oorlog nou 1648 eindigde — (ja, dat deden we dus uitzoeken).

Eerlijk, ouders zijn hier soms terecht sceptisch: TikTok kent z’n afleidingen en niet alle uitleg is correct. Het komt voor dat foute antwoorden razendsnel viraal gaan — het voordeel van de snelheid, maar ook meteen het nadeel. Mijn buurmeisje leerde ooit een verkeerde ezelsbrug (die nu standaard in de familie over tafel gaat als grapje).

Valkuil nummer één? Denken dat je door video’s kijken al ‘echt’ geleerd hebt, terwijl je feitelijk vooral passief consumerend bezig bent. Niet iedereen realiseert zich dat… ik trouwens ook niet altijd.

Tips om TikTok slim in te zetten bij het leren

• Check de bron: Kijk altijd even wie het filmpje heeft gemaakt — docenten en vakstudenten zijn meestal betrouwbaar
• Gebruik watch timers: Spreek met jezelf af: na 3 filmpjes weer aan je eigen samenvatting werken
• Maak eigen video’s: Door zelf stof uit te leggen op eigen TikTok, onthoud je het vaak veel beter
• Combineer: TikTok is handig voor uitleg, maar oefen daarna met echte examens of met studieboeken (ik zeg maar wat, maar die werken nog steeds)

Uiteindelijk — hoewel misschien niet iedere docent of ouder er blij van wordt — lijkt TikTok wel degelijk iets bij te dragen. Het belangrijkste blijft: weet wat voor léérder je bent, en wees kritisch op de inhoud. misschien werkt het juist omdat het even nét anders is…

In het kort: TikTok is niet heilig, wel handig

Dus bent u of je kind met examens bezig? TikTok kan helpen, maar verwacht geen wonderen. Gebruik het als extra tool, niet als enige steunpilaar. En misschien, als ik nog eens een examen moet doen (hopen van niet trouwens), pak ik het stiekem ook zo aan…

Heeft u ervaring met leren via TikTok, of juist sterke bezwaren? Gooi het vooral in de reacties hieronder — ben benieuwd wat anderen vinden. In ieder geval: succes met de examenstress, het komt meestal (uiteindelijk…) wel goed.