Vorige week vroeg een kennis me: “Waarom zou je na je veertigste nog aan een studie beginnen?” Ik gaf een vaag antwoord — eerlijk, ik wist het op dat moment ook niet precies. Maar ’s avonds dacht ik er wél over na. Wist je dat steeds meer Nederlanders zich opnieuw inschrijven bij hogescholen en universiteiten, soms op hun vijftigste of later? Tijden veranderen — en niet alleen voor twintigers met hoodie en laptop in de trein.

Waarom zou je dit eigenlijk doen?

Er zitten verrassend veel voordelen aan leren op latere leeftijd. Misschien herken je het: je wilt je hersens scherp houden, een carrièreswitch maken of gewoon iets nieuws proberen. Mijn buurvrouw — 46, werkt in de zorg — begon onlangs met een deeltijdstudie pedagogiek. Haar motivatie? “Ik wil zelf begrijpen wat mijn kinderen op school meemaken, en ik kan er écht iets mee op werk.” Klinkt logisch, toch?

Vallen en opstaan: zo moeilijk is het niet

Veel mensen denken dat studeren na je veertigste onmogelijk is vanwege druk gezinsleven, werk of simpelweg: we zijn het ontwend. Maar uiteindelijk draait het om de juiste trucs — én om een beetje Hollandse nuchterheid.

• Kleine stappen, groot resultaat: Niemand verwacht dat je drie avonden per week college volgt. Begin met een online cursus of avondklas in de buurt.
• Maak leren gezellig: In onze straat doen we samen met vrienden af en toe een ‘studie-avond’. Soms gaat het over economie, soms over psychologie. Niemand die je uitlacht als je iets niet snapt — sterker nog, meestal weet bijna niemand het precies.
• Gebruik wat je al weet: Je zakelijke ervaring, levenslessen of ouderwetse nuchterheid zijn jouw geheime superkrachten. Docenten zijn vaak blij met verhalen uit de praktijk. Ze horen eens wat anders.

Hoewel studeren later in je leven soms voelt als zwemmen tegen de stroom in, zijn er best veel hulpmiddelen. Veel instellingen — denk aan de LOI, NCOI of zelfs de UvA — hebben flexibele programma’s voor volwassenen.

Handige trucjes (uit eigen ervaring…):

M’n collega vertelde laatst in het werkoverleg dat hij, 42 inmiddels, elke ochtend twintig minuten ‘studeerblokken’ inplant vóór de rest van het gezin wakker is. “Anders komt het er nooit van,” zei hij.

Ook handig: zet reminders in Google Calendar, blijf vooral niet alles uitstellen en vertel je vrienden wat je aan het doen bent. Die sociale druk helpt — althans, bij mij wel, misschien voor jou ook.

Concrete tips voor lefgozers (en twijfelaars)

• Schrijf je gewoon ergens in. Echt — de grootste hobbel is meestal beginnen.
• Zoek een online community of WhatsApp-groepje rondom jouw studie. In het begin maak je misschien weinig contact — maar je krijgt er gratis motivatie bij.
• Vervang het scrollen op je telefoon eens met tien minuten studie per avond. Het went sneller dan je denkt.
• Check of je werkgever bereid is een cursus te vergoeden. Veel bedrijven doen niet moeilijk.
• Denk niet te perfect: als je een toets mist, niemand die je uitlacht. Serieus niet. En zo wel — nou ja, dan is het zo.

Misschien werkt dit alles niet voor iedereen. Misschien heb je meer discipline nodig, of juist een stok achter de deur. Maar hé — op je 40e heb je al genoeg roekeloze beslissingen overleefd om te weten: sommige nieuwe stappen zijn het altijd waard.

En als je twijfelt…

Je hoeft heus geen werkende moeder met drie kinderen, een marathonloper én student in één te zijn. Begin gewoon. Mijn moeder zei het altijd zo: “Het ergste wat je kan gebeuren is dat je erachter komt dat het niks voor je is.” Klopt nog steeds.

In het kort — je bent nooit te oud om iets nieuws te leren. En misschien kom je er onderweg achter dat die leraren ‘vroeger’ gewoon niet wisten hoe het moet.

Hoe dan ook, laat hieronder weten: zou jij nog eens een studie beginnen? Of juist niet — en waarom? Ik ben benieuwd naar jullie ervaringen.