Update over de diplomatieke onderhandelingen
Op dinsdag 25 november geeft de Oekraïense president Volodymyr Zelenskyy aan dat een recent voorstel voor vrede, dat momenteel in overleg is met de Verenigde Staten en Europa, enkele correcte punten bevat. Toch blijven er nog knelpunten waarmee men in discussie moet gaan, vooral met betrekking tot gevoelige kwesties. Zelenskyy benadrukt dat bij eventuele voortgang in de onderhandelingen er geen raketten of grootschalige aanvallen op Oekraïne en haar bevolking mogen plaatsvinden.
Ook voormalig president Donald Trump hintte op mogelijke vooruitgang tijdens de gesprekken die plaatsvonden in Genève. Via het sociale platform Truth Social stelde hij dat grote vorderingen misschien worden gemaakt in de vredesbesprekingen tussen Rusland en Oekraïne, hoewel hij waarschuwde dat men het niet zeker kan weten totdat het daadwerkelijk gebeurt.
Volgens een hoge Amerikaanse functionaris die tegenover AFP sprak, drong de VS aan op acceptatie van het akkoord in Genève, ondanks protesten uit Kiev dat het plan te veel toegevingen deed aan Moskou. Er werd niet expliciet gedreigd met het stopzetten van hulp, maar Oekraïne begreep dat dit een mogelijke consequentie was.
Het Witte Huis verduidelijkte dat er deze week geen geplande ontmoeting is tussen Trump en Zelenskyy, ondanks berichten over een mogelijk bezoek van de Oekraïense leider aan Washington. Verdedigingswoordvoerder Karoline Leavitt stelde dat er nog enkele meningsverschillen zijn tussen de VS en Oekraïne over een mogelijk vredesakkoord. Ze ontkende de kritiek van onder anderen leden van Trump’s Republikeinse partij dat de president partij zou kiezen voor Rusland, en omschreef zulke beschuldigingen als volledige onwaarheid. Volgens haar is de Amerikaanse president hoopvol en optimistisch dat er een plan kan worden ontwikkeld.
De woordvoerder van het Kremlin, Dmitry Peskov, liet weten dat Rusland afwacht hoe de onderhandelingen tussen de VS en Oekraïne zullen verlopen en dat het niet zal reageren op media-rapportages over de kwestie. Buitenlandspecialist Yuri Ushakov noemde het Europese tegenvoorstel op basis van een Amerikaanse 28-puntenagenda voor vrede “niet constructief” en stelde dat het niet voor Moskou werkt. Premier Keir Starmer van het Verenigd Koninkrijk zei dat er meer werk nodig is om een rechtvaardige en duurzame vrede te bereiken, al wordt er vooruitgang geboekt. President Alexander Stubb van Finland bevestigde de positieve ontwikkelingen in Genève, maar waarschuwde dat er nog grote kwesties moeten worden opgelost. Zo stelde Poolse premier Donald Tusk dat geen enkele deal de veiligheid van Polen en Europa mag ondermijnen, maar juist zou moeten versterken. Duitse minister van Buitenlandse Zaken Johann Wadephul noemde de bespreking in Genève over het aanpassen van de Amerikaanse 28-puntenplan succesvol voor Europa. De Zweedse minister Maria Malmer Stenergard benadrukte dat de grenzen van Oekraïne niet met geweld mogen worden veranderd en dat restricties op het leger van Oekraïne de agressie van Rusland kunnen doen toenemen. President Recep Tayyip Erdoğan van Turkije belde met Vladimir Poetin en liet weten dat Ankara wil bijdragen aan diplomatieke initiatieven voor een directe dialoog tussen Rusland en Oekraïne, gericht op een “rechtvaardige en duurzame” vrede.
Huidige gevechten en incidenten
Volgens gouverneur Yury Slyusar van de regio Rostov kwamen drie personen om het leven en raakten tien anderen gewond bij een Oekraïense aanval op de Russische regio. De Russische defensie melde dat gedurende de nacht 249 Oekraïense drones werden neergeschoten boven Russische gebieden. Daarnaast raakten zes personen gewond in de regio Krasnodar door een droneaanval, aldus gouverneur Veniamin Kondratyev.
In de regio Krasnodar staat men momenteel het materiële verlies te beoordelen na een grote aanval van Oekraïense drones, waarbij minstens zes mensen gewond raakten en ongeveer twintig huizen werden beschadigd.
In de havenstad Novorossiysk, aan de Zwarte Zee, werden residentiële gebouwen beschadigd en raakten minstens vier personen gewond in opeenvolgende aanvallen door Oekraïense drones.
Ook in Kyiv, de Oekraïense hoofdstad, lanceerden Russische troepen drone- en raketaanvallen gericht op energie-infrastructuur. Daarbij viel minimaal één dode en raakten zeven mensen gewond.
De Russische luchtverdediging schoot volgens het ministerie van Defensie tien drones neer die op weg waren naar Moskou. Deze actie volgde op een Oekraïense aanval op een energiecentrale, waardoor de verwarming in een nabijgelegen stad werd uitgeschakeld. Burgemeester Sergei Sobyanin meldde dat hulpdiensten gestart zijn met het opruimen van brokstukken van de drones.
In totaal werden 50 Oekraïense drones neergeslagen in de regio’s Moskou, Bryansk, Kaluga, Kursk, evenals in de Krim en op de Zwarte Zee.
Politieke ontwikkelingen en arrestaties
Volgens Russische autoriteiten werd een derde Oekraïense man gearresteerd en aangeklaagd wegens vermeende samenwerking met Rusland om een spoorweg te saboteren. Twee andere Oekraïners, die naar Belarus vluchtten, worden in afwezigheid verdacht van de explosie op de lijn Warsaw-Lublin, die Oekraïne verbindt met Polen.
Daarnaast verlieten twee jonge muzikanten die in Rusland gevangen zaten vanwege het zingen van antimilitaire liederen het land na hun vrijlating. Diana Loginova, 18 jaar, en Alexander Orlov, 22 jaar, werden op 15 oktober gearresteerd in Sint-Petersburg na een spontane straatperformance die kritisch was over Poetin en de regering.
Energiemarkt en economische impact
De olieprijzen stegen met ongeveer 1 procent, na toenemende onzekerheid of Rusland een vrede akkoord met Oekraïne zal sluiten dat de export van Russische olie zou kunnen stimuleren. Brent-olie futures stegen met 81 cent tot 63,37 dollar per vat, terwijl WTI-olie met 78 cent toenam tot 58,84 dollar.
Verschillende Amerikaanse democratische senatoren, waaronder Elizabeth Warren, stelden dat de zwakke handhaving van de Amerikaanse sancties door de regering-Trump op de Russische LNG-2 exportterminal China in staat stelt om goedkope vloeibare aardgas aan te kopen, wat Rusland helpt de oorlog in Oekraïne te financieren.
In Rusland werd een warmtekrachtcentrale in de regio Moskou heropend na een tijdelijke sluiting wegens een brand veroorzaakt door een Oekraïense droneaanval op zondag. Ook de zwarte Zeehaven Tuapse hervatte vorige week de export van olieproducten na een onderbreking van twee weken, aldus bronnen en gegevens van de energiesector.
Analisten voorspellen dat de Russische staatsinkomsten uit olie en gas in november mogelijk met ongeveer 35 procent dalen ten opzichte van dezelfde maand in 2024, wat neerkomt op ongeveer 520 miljard roebel (omstreeks 6,6 miljard dollar), vanwege lagere olieprijzen en een versterkte roebel.
