Plannen om Russische activa te freeze’en
De Europese Unie verwacht een besluit te nemen om honderden miljarden euro’s aan Russische fondsen die in Europa worden aangehouden, voor onbepaalde tijd te bevriezen. Deze maatregel is onderdeel van een groter plan om de middelen te benutten voor het ondersteunen van Oekraïne. Het beleid voorziet in het blokkeren van ongeveer 210 miljard euro aan Russische staatsactiva, tot het moment dat het niet langer noodzakelijk is, en wordt verwacht te worden goedgekeurd door een gekwalificeerde meerderheid tijdens de vergadering van de EU-leden op vrijdag.
Hoe wordt de blokkade gerealiseerd?
In plaats van elke zes maanden opnieuw te stemmen over het verlengen van de sancties, zou deze blokkade automatisch blijven bestaan totdat de dreiging voor de EU’s economische belangen afneemt. Dit zou betekenen dat de blokkade permanent wordt, tenzij een lidstaat bezwaar maakt. Het voorstel heeft voldoende steun onder de lidstaten, wat betekent dat minstens 15 van de 27 EU-leden, goed voor 65 procent van de bevolking, achter de maatregel staan. De blokkade wordt uitgevoerd via de Europese kredietcentrale Euroclear, die de meeste tegoeden beheert.
De politieke en juridische implicaties
Een dergelijke beleidswijziging stelt de EU-leiders in staat om tijdens een top overleg te voeren over het gebruik van de bevroren centrale bankactiva van Rusland. Het doel is om hiermee een grote lening te onderteunen, die Oekraïne zou helpen bij haar financiële en militaire behoeften. De beslissing wordt genomen in het kader van Europese sancties op Rusland vanwege de oorlog in Oekraïne. Het is echter niet zonder controverse: Hongarije en Slowakije, die wijder verwant zijn aan Moskou, uiten hun bezorgdheid. Zij vrezen dat het voortzetten van de sancties Vlaggen en blokkades kunnen veroorzaken, wat zou kunnen leiden tot het terugsturen van de fondsen naar Rusland.
Reacties van de landen
De Hongaarse premier Viktor Orban, een van de meest prominente bondgenoten van de Kremlinnen in Europa, heeft zich fel uitgesproken tegen de maatregel. Orban beschuldigde de Europese Commissie ervan ‘systematisch de Europese wet te schenden’ en stelde dat de rechtsstaat in de EU hiermee ten einde komt. Hij beweerde dat Europa zich hierdoor buiten de regels plaatst, vooral omdat de steun aan Oekraïne volgens hem niet haalbaar is in de huidige situatie.
Ook België, waar Euroclear gevestigd is, uitte haar bezwaar tegen het zogenaamde ‘herstelplan’, dat volgens hen economische, financiële en juridische risico’s met zich meebrengt. Tegelijkertijd kondigde de Russische centrale bank aan dat het een rechtszaak had aangespannen tegen Euroclear vanwege schade die volgens Rusland ontstaan zou zijn door de controle over de bevroren miljarden te verliezen. Rusland stelde dat de plannen van de EU om Russische middelen te gebruiken, illegaal en in strijd met internationaal recht zijn, en dat ze in strijd zijn met de principes van soevereine onschendbaarheid van activa.
De voortdurende gevechten in Oekraïne
Ondertussen gaat de strijd in Oekraïne onverminderd door, met verschillende recente ontwikkelingen op het slagveld. Oekraïense troepen meldden dat ze delen van de stad Kupiansk in het noordoosten van de regio Kharkiv hadden heroverd en Russische troepen hadden omsingeld. President Volodymyr Zelenskyy bezocht de heroverde gebieden en prees de inzet van de troepen, terwijl hij aangeeft dat de resultaten het diplomatieke gewicht van Kiev versterken. Het Russische leger zou zich hebben teruggetrokken uit sommige noordelijke districten van Kupiansk en honderden Russische soldaten zijn omsingeld.
Andere militaire bewegingen en strategische aanvallen
Verder meldde Oekraïne dat zij de controle had heroverd over de dorpen Kindrashivka en Radkivka in het noorden van Kharkiv. Daarnaast claimde Oekraïense speciale eenheden dat ze twee Russische schepen hadden aangevallen in de Kaspische Zee. Volgens Oekraïne waren de schepen, de Composer Rakhmaninoff en de Askar-Sarydzha, getroffen nabij de Russische regio Kalmykië. Beide schepen werden door de Verenigde Staten gesanctioneerd vanwege het vervoeren van militaire goederen tussen Iran en Rusland. Oekraïne beweert dat de aanval werd uitgevoerd met hulp van een lokale verzetsbeweging, die bekend staat als ‘Black Spark’, maar er worden geen details gegeven over de schade.
Een dag eerder had een Oekraïense functionaris gemeld dat drones voor het eerst een Russische olierig in de Kaspische Zee hadden aangevallen.
