Nederlanders zijn gek op efficiëntie — dat blijkt wel uit onze fietsenrekken, maar ook uit hoe we omgaan met techniek. Op kantoor hoorde ik vorige week weer de eeuwige discussie: moet je je laptop nou elke nacht uitschakelen of juist aan laten staan? Verrassend veel mensen hebben er een sterke mening over, maar bijna niemand weet precies wat er technisch gebeurt. Tijd om dat uit te zoeken. Want zeg nou zelf: we hebben wel wat beters te doen dan iedere ochtend wachten tot Windows start… of toch niet?

Sluimerstand, afsluiten, of gewoon dichtklappen?

Er zijn tegenwoordig drie hoofdopties: je laptop volledig uitzetten, dichtklappen (stand-by/slaapstand), of ‘sluimeren’. Zelf ben ik altijd team ‘deksel dicht’ geweest — behalve als ik m’n werk nog niet heb opgeslagen, dat voelt toch link. In de groepsapp van werk zag ik laatst dat iemand z’n laptop al vijf maanden niet had uitgezet, gewoon altijd slaapstand dus. ik was even verbaasd — m’n moeder riep vroeger nog dat ‘de computer uit moet, anders brandt-ie door’.

Redenen om wél uit te zetten

• Updates en beveiliging: Windows (of macOS) voert bij een echte herstart vaak belangrijke updates uit. Mijn collega uit Amersfoort merkte op dat haar laptop na een doorwaakte nacht ineens allemaal updates uitvoerde — precies tijdens haar Zoom-call. Had ze ‘m uitgezet, was dat misschien niet gebeurd… hoewel, misschien toeval?
• Geheugen opschonen: Af en toe helemaal afsluiten maakt je laptop weer ‘fris’. Processen die blijven hangen, apps die net niet goed sluiten… het stapelt zich ongemerkt op. Twee maanden geleden was mijn browser sloom — herstarten loste het op. Toegegeven, soms heb ik daar gewoon geen zin in.
• Stroom besparen: Vooral op oudere modellen kan ‘uit’ echt uit betekenen (=geen sluipverbruik). In Nederland is het stroomverbruik per huishouden best hoog. Voor wie let op z’n NLE-rekening: dit helpt een beetje.

Waarom juist aan laten (of slaapstand)?

• Meteen verder werken: Niks zo irritant als een traag opstartende laptop voor die snelle mail ’s ochtends. Slaapstand maakt wakker worden (van je laptop dan) flitsend snel.
• Downloaden en achtergrondtaken: Sommige mensen laten ’s nachts grote bestanden binnenkomen (update van Fifa 24, bijvoorbeeld). Uitzetten werkt dan tegen je.
• Levensduur hardware: Er bestaat een theorie dat heel vaak opstarten/sluiten slechter is voor schijven en moederbord dan af en toe aan laten. De meningen verschillen — ik vond daar geen keihard bewijs voor, maar wie weet?

Wat zeggen fabrikanten en experts?

Apple zegt: ‘af en toe uitzetten is goed, maar hoeft niet elke dag’. Microsoft vindt ‘herstarten’ belangrijk na updates, maar niet per se dagelijks. Tech-journalist Rutger van Tweakers vertelde vorige maand dat hij z’n werk-MacBook soms weken niet afsluit. Maar zijn privé-laptop — die gaat uit als de kat de bank op springt (want: kinderen, morsschade).

Mijn eigen ervaring (en wat vrienden vertellen)

Om eerlijk te zijn: ik merk geen giga-verschil tussen elke nacht uitzetten of slaapstand. Wel voelt het ‘frisser’ als-ie af en toe helemaal uit gaat — en updates lopen soepeler. Maar of m’n laptop veel langer meegaat? Tsja, misschien heb ik gewoon geluk gehad tot nu toe…

Mijn buurman in Delft zweert bij elke dag uitzetten (‘gewoonte van vroeger!’). Op kantoor laten sommigen hun laptop weken aan. In onze ICT-chat groep is het devies: eens per week volledig afsluiten, vooral voor updates.

Dus… Wat kun jij het beste doen?

• Zet je laptop minimaal één keer per week écht uit voor updates en opschoning
• Gebruik gerust slaapstand als je snel weer aan de slag wilt (vooral op nieuwe laptops)
• Let op bij downloads of achtergrondtaken — dan liever aanlaten
• Check af en toe je energieverbruik: bij oudere modellen valt er soms echt winst te halen met uitzetten

Uiteindelijk hangt het af van je eigen ritme. en: geen paniek als je die ene nacht vergeet uit te schakelen, echt niet. In het slechtste geval start-ie iets trager op — of ben je door één update verrast. Maar in het dagelijks leven? Valt allemaal wel mee. Nou ja, tenzij je laptop omvalt midden in de nacht, maar dat is weer een ander verhaal…

Laat weten hoe jij het doet

Ik ben benieuwd: zet je ’m trouw uit, laat je ’m altijd sluimeren, of is het gewoon ‘deksel dicht, klaar’? Laat even je routine of tip achter in de reacties. Misschien steek ik er nog wat van op. In ieder geval: volgende keer bij de koffieautomaat wéér stof tot discussie…