Op de fiets naar het werk viel het me ineens op: tuinen zonder plastic grasmat, buurman Han die eigen compost maakt, en zelfs de lokale supermarkt experimenteert met zeep zonder microplastics. Is Nederland echt aan het vergroenen — en waarom gebeurt dit juist nu?

Niet langer de plastic natie

Nederlanders stonden ooit bekend om hun liefde voor efficiëntie, ook in de tuin: kunstmest, chemische bestrijders, alles om de boel strak te houden. Maar ergens — misschien was het het zoveelste rapport over stikstof, of gewoon een stem van binnen — ging de knop om. In de groepsapp van onze VvE speelt één onderwerp steeds op: “Mag ik mijn stoepje met azijn schoonmaken, of kiest iedereen nu voor de schoonmaakborstel?” Het antwoord? De borstel wint vaker dan je denkt.

Kickstart door crisis (en een beetje TikTok)

De echte omslag kwam drie jaar terug, midden in de corona-luwte — nergens zoveel tijd als thuis tussen je eigen planten. Ineens ontdekte iedereen de charme van moestuintjes, beestjes spotten en gewoon: je handen vies maken. Zelfs mijn collega uit Rotterdam, die vroeger schrok van een regenworm, stuurt nu stekjes via Marktplaats.

• 85% van de Nederlanders noemt duurzaamheid nu “belangrijk tot zeer belangrijk” (bron: CBS, 2023)
• Ruim 60% wil het liefst af van chemisch tuinonderhoud
• Wijkprojecten met groene daken groeien als kool — letterlijk

Van balkon tot boerderij: kleine stapjes groot verschil

Natuurlijk — ik snap dat niet iedereen ruimte heeft voor een wilde tuin. In de stad doen we het met kruiden op het balkon, of zo’n bizar grote pannenkoekenplant achter het raam. Buiten de Randstad zie ik zelf meer permacultuur-initiatieven: lokale boeren die minder kunstmest gebruiken, scholen die kinderen boompjes laten planten. Mijn moeder (Friesland, altijd praktisch) zweert nu bij “af en toe wat brandnetelgier” in plaats van pesticiden — ruikt vreselijk, maar werkt echt.

Maar… werkt het nu écht?

Eerlijk: niet alles slaagt meteen. de slakken vertrekken soms gewoon naar het balkon van de buren, en de klimcourgette werd bij mij vorig jaar compleet opgegeten door rupsen. Maar de vogels kwamen wel terug — dat merkte niet alleen ik, maar zelfs mijn meestal blinde buurjongetje. Het draait erom stapje voor stapje minder afhankelijk te worden van spul uit de fabriek, en meer op de natuur te vertrouwen (hoewel, soms verlang ik naar die oude tegelvloer — nooit stuk, altijd strak).

• Plaat een regenton: elk druppeltje helpt — en je planten vinden het heerlijk
• Probeer eens ‘luie’ tuinieren: laat een hoekje verwilderen voor insecten
• Check de lokale Facebookgroep voor zaaiacties — gratis zaden, vaak van je buren
• En ja, af en toe mislukt er iets. Maar geeft niks… volgende seizoen weer een kans

In het kort: waarom nu?

Misschien heeft het te maken met het besef: we zijn te lang afhankelijk geweest van snelle, makkelijke oplossingen — met alle gevolgen van dien. Nederland kiest voor natuur omdat we zien dat het ook anders kan. Minder chemie betekent meer leven, letterlijk voor je deur. Dat het soms rommeliger wordt, is misschien gewoon wennen. In ons appgroepje zijn de tegels al onderwerp van discussie — en het einde is nog niet in zicht.

Ook omgeschakeld? Deel je ervaring!

Gebruik je zelf minder chemische middelen? Heb je geniale mislukte experimenten gehad met natuurlijke tuinieren of je balkon omgetoverd tot mini-jungle? Deel je tips en blunders hieronder — want uiteindelijk leren we het meeste van elkaar. In ieder geval: succes met groen worden (of blijven), en tot op de volgende buren-check.