Even eerlijk: wie heeft er niet ooit zijn hele studieboek geel gekleurd — en merkte uiteindelijk niets te onthouden? Of met tegenzin twee uur samenvattingen getypt om toch alles kwijt te raken op het tentamen. Volgens onderzoek (en volgens mijn collega in Rotterdam) kan het echt anders, en vooral beter. de topper? De zogeheten actieve herinnering — en het klinkt eenvoudiger dan je denkt.

De mythe van markeerstiften en samenvattingen

Op school leerden we allemaal hetzelfde truucje: markeer de tekst, vat samen en je zult slagen. in de praktijk werkt dat voor bijna niemand. Dat voel je als je maanden later geen flauw idee meer hebt van de helft van de stof.

Mama zei altijd: “Highlighten is voor mensen zonder pen”, en ergens heeft ze een punt — het lijkt studeren, maar je hersens worden er lui van. Recent onderzoek van de Universiteit Utrecht (je weet wel, die recente hype over studiestrategieën op LinkedIn) bevestigt wat velen stiekem al wisten. Passief lezen, highlighten, samenvatten — je onthoudt ’t vooral tot morgen. Daarna, tsja… weg.

Wat is actieve herinnering — en waarom werkt het eigenlijk?

Dus: wat moet je dan wel doen? Enter actief herinneren ofwel retrieval practice. Klinkt chic, maar het idee is basic. je probeert actief informatie op te halen uit je geheugen, zónder eerst even te spieken. Letterlijk: je dwingt je brein om ZELF na te denken.

Een voorbeeld: stel je leert een lijst juridische termen. In plaats van die lijst twintig keer door te lezen, leg je het boek weg en schrijf je op wat je nog kunt herinneren. Daarna check je wat je bent vergeten, en herhaal je de truc.

Bizar genoeg werkt dit niet alleen sneller — maar je onthoudt het ook langer. En het mooiste? Je hebt geen ellenlange samenvattingen meer nodig. Sinds ik dit gebruik (nu iets van een half jaar — thanks aan mijn oud-huisgenoot uit Nijmegen), is studeren véél minder stressvol.

Praktische tips: zo gebruik je actieve herinnering

• Stel jezelf vragen. Maak zelf quizjes of gebruik tools als Quizlet of Anki. Ja, het voelt soms suf, maar het werkt echt goed. Tijd om je schroom te laten vallen.
• Leg je boek dicht. Echt — geen sjoemelen. Probeer op een leeg blad alles op te schrijven wat je nog weet. Vult zich vaak sneller dan je verwacht.
• Herhaal verspreid in de tijd. In plaats van één avond stampen: doe liever drie keer kort, verspreid over een week. Een ouwe tip van mijn docent Frans (je weet wel, die met die koffievlekken op d’r jas), maar goud waard.
• Actief vertellen aan anderen. Mijn buurvrouw zegt altijd: “Als je het kunt uitleggen aan je neefje van zes, snap je het pas echt.” Werkt verrassend goed, en je krijgt nog gratis koffie.

Maar werkt het voor iedereen?

Hier komt mijn lichte twijfel: niet iedereen houdt van deze aanpak. Mijn maat Peter uit Groningen vindt het “veel te veel gedoe”. misschien heeft hij een punt — je moet jezelf een beetje dwingen, vooral als je geen zin hebt. Maar zelfs hij gaf laatst toe dat zijn tentamencijfers omhoog gingen toen hij tóch aan de quizjes begon. Dus ja: een beetje discipline helpt. En misschien gewoon niet tegen jezelf liegen…

Overigens — deze methode is ook goud voor taal leren of solliciteren. Onlangs nog oefende ik lastige interviewvragen met deze techniek. Niet alles bleef hangen, maar op het gesprek voelde ik me opeens verrassend scherp. Nou ja, voor mijn gevoel dan.

Even vlot samengevat (zonder samenvatting…)

• Highlighten en samenvatten zijn overrated — zeker als je info langer wilt onthouden
• Actief herinneren (retrieval practice) traint je hersens écht
• Beter quizjes maken dan eindeloze tekstkleurplaatjes
• Werkt zelfs voor mensen met studie-uitstelgedrag (volgens mijn huisgenoot dan…)

Heb je zelf een betere leermethode? Of een geniale tip van je tante in Den Haag? Laat het weten hieronder. in ons kantoor in Amsterdam zijn we altijd nieuwsgierig naar kleine hacks die het leven nét wat makkelijker maken. Want uiteindelijk — studeren mag best een beetje leuk (en effectief) zijn. In ieder geval niet meer geel gekleurd.