Heb je ooit geprobeerd te studeren terwijl je tegelijk WhatsApp checkt, een serie op de achtergrond laat lopen of Spotify open hebt? Schrik niet: je bent niet de enige. Onlangs las ik een onderzoek van de Universiteit van Amsterdam: meer dan 70% van de studenten doet regelmatig meerdere dingen tegelijk tijdens het leren. Maar wist je dat multitasken je hersenen letterlijk schaadt — of nou ja, dat zeggen wetenschappers. Geloof me, mijn collega bij de TU Delft zweert erbij dat ‘echt focussen’ hem doorslag gaf bij zijn masterscriptie. hoewel, misschien had hij gewoon geluk…
Hoe multitasken je hersenen in de war schopt
Oke, tijd voor feiten. Je hersenen zijn niet ontworpen om meerdere complexe taken tegelijk uit te voeren. Wat er eigenlijk gebeurt als je bijvoorbeeld aantekeningen maakt én je e-mail bijhoudt? Je brein switcht razendsnel heen en weer tussen taken. Je denkt dat je alles tegelijk doet, maar eigenlijk ‘multi-switch’ je continu. Dat lijkt efficiënt, maar het tegenovergestelde is waar.
Ik sprak laatst een neuropsycholoog uit Leiden — volgens hem verlies je met multitasken tot wel 40% van je productiviteit. Best bizar, toch? En het wordt nog erger: langdurig multitasken kan je concentratievermogen blijvend verslechteren. Dus dat gevoel na vier uur ‘studeren’, maar uiteindelijk weinig onthouden? Geen toeval — je hersenen kunnen simpelweg niet beide.
Praktische risico’s: van slechtere cijfers tot stress
Vorige maand zag ik het weer bij mijn buurjongen — hij bleef zakken voor zijn tentamens, ondanks zijn eeuwige ‘ik leer altijd met YouTube op de achtergrond’. Uit onderzoek van de Radboud Universiteit blijkt: studenten die multitasken tijdens hun studie scoren gemiddeld lager op toetsen. Het klinkt streng, maar er is dus bewijs voor.
- Langzamere informatieverwerking
- Onvoldoende begrip van studiestof
- Meer fouten bij opdrachten en toetsen
- Hogere stressgevoeligheid
En geloof het of niet, een vriendin van mij begon op een gegeven moment zelfs hoofdpijn en concentratieproblemen te krijgen, na wekenlang multitasken — haar huisarts linkte het direct aan die overload.
Zo pak je het wél slim aan (tip van mijn moeder én expert)
Eerlijk: helemaal zonder afleiding leren lukt volgens mij niemand. Maar deze drie tips helpen echt (deed mijn moeder altijd al, nu snappen wetenschappers waarom):
- Werk in blokken: Probeer de befaamde ‘Pomodoro-techniek’: 25 minuten focus, 5 minuten pauze. In ons studiechat delen sommigen zelfs timers — werkt verbazend goed.
- Leg de telefoon uit het zicht: Serieus, het maakt verschil. Op de HvA campus zie ik steeds vaker studenten hun mobiel in een kluisje stoppen. Klinkt oldschool, maar werkt.
- Muziek? Kies voor instrumentaal: Lijstjes zonder zang leiden aantoonbaar minder af. Mijn playlist staat vol met lokale jazzbands uit Rotterdam — aanrader, al is het niet ieders smaak.
En misschien wat suf, maar als je echt twijfelt — probeer eens één dag zonder multitasken. Kijk wat het doet. Bij mij was het verschil merkbaar, maar misschien heb ik gewoon een zwak brein…
Kleine uitzondering (voor de twijfelaars)
Misschien werkt multitasken wel als je echt simpele klusjes doet, zoals koffie zetten terwijl je colleges terugluistert. Of je kamer opruimen met een samenvatting op de achtergrond. Maar zodra ‘echte denkkracht’ nodig is? Gewoon stoppen met multitasken — in ieder geval, dat zeggen de experts en m’n oude studiebegeleider. Of zij het altijd bij het rechte eind hebben… tja, daar valt over te twisten.
Tot slot: daag jezelf uit (of deel je ervaring)
Dus, ben jij die multitask-koning(in) van je vriendengroep? Probeer komende week eens één taak tegelijk te doen tijdens het studeren. Wie weet ontdek je — net als mijn buurjongen — dat je ineens tijd overhoudt voor andere dingen (of voor nietsdoen, ook goed). Of misschien werkt het helemaal niet bij jou, laat het gerust weten! In ons chatgroepje vliegen de tips trouwens nog steeds in het rond…
In ieder geval: je hersenen zullen je dankbaar zijn. Of niet. kortom, probeer gewoon — en vertel me of je verschil merkt.
