Wist je dat het continu schakelen tussen WhatsApp, samenvattingen en Spotify je hersenen dezelfde stress geeft als in een Amsterdams verkeersinfarct? Mij verbaast het niet meer, na wat ik de laatste tijd las en zag. Multitasken lijkt handig — we doen het allemaal, maar ergens blijft het knagen: worden we daar niet juist dommer van? In het studentenhuis van mijn neef ging het er laatst nog over: “Ik kan gewoon niet zonder m’n notificaties…” Maar hoe waar is dat?

Waarom we maar blijven schakelen (en wat dat doet met je brein)

Persoonlijk betrap ik mezelf er steeds weer op: even snel een appje beantwoorden, tegelijk proberen een ingewikkelde tekst te lezen — en voor je ‘t weet ben je drie kwartier verder, zonder echt iets te hebben gedaan. Iedereen denkt dat multitasking tijd bespaart. Nou, mijn collega van de Hogeschool Utrecht viel laatst bijna van z’n stoel toen we uitrekenden hoeveel tijd het in werkelijkheid kost: door steeds te switchen tussen taken, zijn je hersenen constant bezig met “omschakelen”. Dit heet “switch-cost”. Volgens onderzoek van Universiteit Leiden verlies je daarmee soms wel 40% van je focus.

Voor de duidelijkheid: niemand bedoelt hiermee dat je niet even koffie mag halen tijdens het leren. Maar die gewoonte om voor elk piepje je scherm checken, breekt je concentratie flink af. Mijn oude studiebegeleider zei altijd: “Je hersenen kunnen best veel, maar geen twee denkklussen tegelijk.” Nu snap ik pas wat hij bedoelde.

Wat gebeurt er écht in je hoofd bij multitasken?

• Geheugen vol — Je kortetermijngeheugen raakt overbelast, net als het volle boodschappenmandje bij Albert Heijn.
• Langzamer leren — Nieuwe info opslaan duurt langer, want je brein moet steeds terug naar ‘waar waren we ook alweer?’
• Meer fouten — Kans op misgrijpen en domme foutjes stijgt ineens — zelfs bij simpele dingen. Mijn buurman verloor ooit z’n kaart tijdens het tentamen door ‘even snel’ een Insta-story te posten.

Ik weet nog, maanden geleden — probeerde ik dat “pomodoro” systeem: 25 minuten alleen studeren, telefoon uit. Geloof het of niet, de eerste keer voelde m’n hoofd echt… rustiger. Moet ik vaker doen. Al lukt dat niet altijd.

De illusie van efficiëntie (waarom multitasken ons toch verleidt)

Soms denk je: ik moet wél multitasken — anders mis ik alles. Zeker tijdens tentamenweken: je groepsapp explodeert, docenten dumpen in Canvas weer tienduizend bestanden, en dan nog dat gevoel dat je “nu” op de hoogte moet blijven. Maar bij nader inzien… besef je misschien: het is bijna nooit écht nodig. Mijn vriend, die in Delft studeert, zweert dat hij zonder notificaties 2x sneller werkt. Ik weet niet of dat voor iedereen geldt, maar het klinkt niet gek.

Zo raak je af van multitasking (en krijg je je hoofd terug)

• Telefoon op vliegtuigstand — cliché, maar werkt (behalve als je wacht op Thuisbezorgd, dat is weer wat anders…)
• Werk in blokken — echt, 30 minuten zonder onderbreking voelt als een uitkomst. Even geen stress, alleen jij en je studie.
• Zet je app-meldingen uit — in onze huisgroep vonden ze het eerst raar, maar nu doet de helft het. Scheelt een hoop prikkels.
• Wees mild voor jezelf — je hoeft niet perfect te zijn. Falen mag. Het is geen ramp als je af en toe toch even pauzeert met TikTok. Geloof ik tenminste…

Wat werkt voor jou?

In de trein hoorde ik laatst iemand zeggen: “Rust in m’n hoofd krijg ik van wandelen, niet van nóg een tabblad.” Misschien is dat zo. Misschien werkt bij jou wél het muziek luisteren tijdens het stampen van tentamenstof — hoewel experts daar dus aan twijfelen. Uiteindelijk moet ieder z’n eigen balans zoeken.

Heb jij een tip om minder te multitasken — of lukt het je juist totaal niet? Deel het hieronder of stuur het naar je studiegenoten. Misschien helpt het.
In ieder geval: volgende keer als je die neiging voelt… denk even terug aan deze tekst. Misschien bespaar je je brein een hoop chaos.
In het ergste geval — sluit gewoon even alles af en haal een koffie. In Utrecht proeven ze nu trouwens nieuwe smaken, hoorde ik. Maar dat is weer een ander verhaal…