De situatie rondom de hongerstakers en de reactie van de overheid

De advocaten van een groep activisten die in gevangenis in Engeland een hongerstaking voeren, hebben de Britse regering formeel in kennis gesteld over hun functioneren. De zaak komt op de agenda nadat de Minister van Justitie weigerde hen te ontmoeten om te spreken over de omstandigheden waarin de protesteerders verkeren.

Imran Khan & Partners, de juridische vertegenwoordiger van de groep, stuurde maandag een pre-claim brief naar de overheid. Hierin werd gewaarschuwd dat, indien de officials niet vóór dinsdagmiddag zouden reageren, zij een procedure voor het High Court zouden starten. De advocaten benadrukten dat de hongerstaking de grootste in het Verenigd Koninkrijk sinds 1981 is.

De deelnemers en de ernst van de situatie

Tot nu toe nemen acht activisten deel aan de voortdurende staking die op 2 november van dit jaar begon. De leeftijden variëren tussen 20 en 31 jaar. Zij worden momenteel beschouwd als levensbedreigend, doordat gezondheidsachteruitgang en herhaalde ziekenhuisopnames worden gemeld. Buurt- en familieleden uiten zorgen dat hun gezondheid snel verslechtert en dat ze mogelijk snel kunnen overlijden in de gevangenis.

De advocaten vragen herhaaldelijk om een gesprek met Minister van Justitie David Lammy. Zij menen dat zo’n gesprek mogelijk levens kan redden en dat de omstandigheden in de gevangenissen dringend onder de aandacht moeten worden gebracht. Tot nu toe heeft de regering dit geweigerd, stellend dat hongerstakingen in gevangenissen niet ongebruikelijk zijn en dat medische zorg volgens beleid wordt geboden.

Vergelijking met historische hongerstakingen

De advocaten vergelijken de huidige situatie met die van de Ierse republikeinse kampgevangenen, onder leiding van Bobby Sands. Sands stierf na 66 dagen hongerstaking, terwijl de huidige staking al 51 dagen duurt en daarmee bijna twee maanden beslaat. De advocaten benadrukken dat de situatie levensgevaarlijk is bij voortzetting van het vasten.

De gevangenen worden vastgehouden in vijf verschillende penitentiaires, onder meer wegens vermeende betrokkenheid bij inbraken bij een filiaal van het Israëlische defensiebedrijf Elbit Systems in Bristol en een Royal Air Force basis in Oxfordshire. De groep ontkent de beschuldigingen, waaronder inbraak en geweldpleging.

De eisen van de activisten en het politieke landschap

De eisen van de hongerstakers omvatten onvoorwaardelijke vrijlating, het recht op een eerlijk proces, en het opheffen van de verboden voor Palestine Action. De groep beschuldigt de Britse overheid van medeplichtigheid aan oorlogsmisdaden door Israël in Gaza. In juli werd Palestina Actie door de regering verboden en aangeduid als een “terroristische organisatie”, gelijkgesteld met groepen als ISIS.

Ze eisen tevens dat censuur in de gevangenissen wordt beëindigd, onder meer met betrekking tot het niet verstrekken van post, telefoongesprekken en boeken. Bovendien roepen zij op tot sluiting van alle Elbit-faciliteiten.

Versterkte oproepen tot overheidsinterventie

Michael Mansfield, een vooraanstaande mensenrechtenadvocaat, heeft de regering opgeroepen om in te grijpen. Hij benadrukte dat het een eenvoudige zaak is: de overheid moet betrokken raken bij ieder van de hongerstakers.

In een brief gericht aan Lammy stelt Mansfield dat de fundamentele rechten in het Verenigd Koninkrijk worden ondermijnd door het gebrek aan actie en door populistische politiek. Hij wijst erop dat de rechtspraak en het recht op een eerlijk proces onder druk staan, vooral bij langdurige detentie zonder verhoor.

Families van de gevangenen klagen over mishandeling en medische verwaarlozing, iets dat het ministerie van Justitie ontkent en niet kan kommentariëren vanwege privacyregels.

De urgente noodzaak voor actie

Mansfield benadrukte dat het nu tijd is voor actie, zeker gezien de ernstige gezondheidsrisico’s voor de hongerstakers. Hij hekelt de traagheid van de procedure, die in sommige gevallen al twee jaar kan duren, met bijeenkomsten die niet vóór 2027 gepland staan.

Nida Jafri, een vriendin van een van de hongerstakers, is van plan om Mansfield’s brief en haar eigen brief persoonlijk af te geven bij het ministerie op dinsdag. Ze stelt dat de omstandigheden waarin de gevangenen verkeren, onacceptabel zijn en schendingen van mensenrechten vormen.