Wist je dat Nederlanders jaarlijks duizenden kilo’s oud brood weggooien? Zonde, vooral als je bedenkt dat een oud sneetje brood zowat het beste geheime ingrediënt voor een ultiem lekkere soep is. Geloof me: wie ooit zelfgemaakte croutons uit de oven over z’n tomatensoep heeft gestrooid, kijkt daarna héél anders naar die zielige korstjes in de broodtrommel.

Waarom oud brood niet in de prullenbak hoort

Zelf betrapte ik me vorige week weer — bijna was het heel brood zo de vuilnisbak in verdwenen. Mijn moeder zei altijd: “Oud brood is het halve huis.” Klinkt maf, maar ze bedoelde: je kunt met een beetje fantasie bijna alles opnieuw gebruiken. Veel mensen weten gewoon niet hoeveel smaak en structuur een stukje oud brood aan je soep kan geven. niet alleen als topping trouwens…

Snelle croutons: altijd een succes

• Snijd het brood in dobbelsteentjes — het maakt niet uit of het zuurdesem, bruin of wit is. Alles werkt. Het liefst van dat stevige speltbrood van de bakker op de hoek.
• Meng met olijfolie, kruiden en knoflook — ik gooi er meestal ook wat rozemarijn bij, maar zelfs alleen peper en zout is prima.
• Bak ze in de oven (180°C, 10 à 12 minuten) totdat ze knapperig zijn. Zelf heb ik de neiging ze iets te lang te laten liggen — dan krijg je van die mini-roosterbroodjes. Ook lekker.

Perfect voor over een Franse uiensoep, maar zelfs in de klassieker ‘kippensoep met vermicelli’ heb ik het geprobeerd. mijn collega lachte me uit, maar iedereen schepte bij.

Niet alleen croutons: van dik en gebonden tot romige soepen

Wat veel mensen niet weten — oud brood maakt je soep niet alleen krokanter, maar ook dikker. De Italianen doen het al eeuwen met hun bekende ribollita: groentesoep waar je oud brood gewoon doorheen scheurt. En bij ons thuis gaat het soms rechtstreeks in de pan. brood erin, even meekoken, pureren — en je hebt ineens die ‘roomsoep’ zoals in dat café in Utrecht (alhoewel misschien zit daar gewoon meer roomboter in, wie zal het zeggen…).

Krokant of zacht? Speel ermee

Mijn buurvrouw zegt altijd: “In de herfst eet je soep mét, niet ná brood!” Zij maakt van elk restje oud brood telkens weer iets anders. Croutons, toastjes, of zo in stukjes door de erwtensoep. Toegegeven: niet iedereen houdt van die papperige structuur. Maar dat — en dit is echt zo — is vooral een kwestie van wennen. 

Snelle hacks voor doordeweeks

• Maak knoflookbroodchips: brood in dunne plakjes, beetje boter en knoflook, oven in. Zo gefikst.
• Kruimel het brood over gratin of ovenschotels — niet direct soep, maar ook een tip die het echte Hollandse zuinigheidsgevoel aanspreekt.
• Laat kinderen hun eigen soep ‘versieren’ — werkt wonderbaarlijk tegen zeurende gezichten bij het avondeten.

Nog één ding…

Misschien zijn dit maar simpele foefjes, maar écht: je soep wordt er nooit slechter van. En mocht iemand je raar aankijken bij de lunch — gewoon laten proeven. In ons vriendengroepje is er nu zelfs iemand die expres oud brood spaart voor het weekend, net als bij haar oma vroeger in Haarlem.

Heeft u nog andere gouden tips voor oud brood? Deel het vooral hieronder — wie weet wordt deze lijst ooit langer dan het boodschappenbriefje op maandag. In ieder geval: weggooien is vanaf nu geen optie meer. 

In ieder geval, zo ongeveer dan…