Op zolder vond ik laatst drie vergeelde boeken waar zelfs de kringloop zijn neus voor zou ophalen. Vroeger zou ik ze linea recta in de papierbak gemikt hebben — maar nu weet ik wel beter. Misschien had mijn buurvrouw gelijk toen ze zei: “Oude boeken zijn je geheime wapen tegen afleiding.” Klinkt bizar? Wacht maar tot je dit simpele trucje probeert…
Waarom oude boeken je kunnen helpen focussen
Het is geen geheim dat je brein tegenwoordig om de haverklap pingt, trilt of een nieuw tabblad opent. Focus? Bestaat dat nog? Toch ontdekte ik dat een boek (ja, het soort met ezelsoren en vergeelde randen) meer doet dan stof vangen.
Volgens onderzoekers van de Universiteit Leiden, wordt je brein echt rustiger als je iets in handen hebt dat geen scherm is. En laat een oud boek zich daar nou perfect voor lenen — je hoeft er niets voor te kopen, want iedereen heeft nog wel wat vergeten paperbacks liggen.
Hoe werkt dit trucje dan?
- Zet een oud boek (of stapel) op je bureau. Serieus, gewoon om vast te houden of in te bladeren zodra je merkt dat je afdwaalt.
- Gebruik het fysiek: Leg je telefoon bovenop het boek – als visuele reminder om niet meteen te grijpen naar WhatsApp of Insta.
- Lees een random pagina als je hoofd volloopt. Het even bladeren — die geur, dat ruisen van papier — tilt je uit die digitale bubbel. Het klinkt gek, maar het werkt kalmerend.
nou, misschien is het placebo-effect, maar nadat ik dit een week probeerde, merkte ik dat ik sneller in de flow kwam. Mijn collega in Amsterdam zei trouwens hetzelfde — we zitten tegenwoordig een half uurtje langer zonder te scrollen. Best bijzonder.
Waarom oude boeken en geen e-reader?
Eerlijk — digitaal lezen is handig, maar het haalt die ‘pauze’ uit het proces. Een fysiek boek vertraagt. Je moet bladeren, iets voelen, soms decoderen (wie leest die gotische letters nog?). Je breekt letterlijk uit je schermroutine.
Vorige maand zei een vriend uit Utrecht: “Wanneer ik een oud boek opensla, vergeet ik mijn telefoon sowieso.” Misschien niet voor iedereen zo, maar ik herken het wel. Er zit iets geruststellends in vergane letters.
Praktische tips: zo zet je oude boeken slim in
- Bureau-blokker: Stapel een paar lompe klassiekers voor je laptop, als focus-scherm. Werkt vooral als je thuiswerkt aan de keukentafel.
- Bladeren als break: Las ieder uur een mini-pauze in – bladzijde willekeurig openslaan en enkele zinnen lezen (mijn moeder zweert bij poëziebundels uit de jaren ‘70).
- Handschrift oefenen: Gebruik lege pagina’s achterin een oud boek als notitieveld – in de marge stiekem aantekeningen maken, nét als vroeger.
- Inspiratie vinden: Soms staat er een vergeelde ansichtkaart, kassabon of vlek tussen de bladzijden. Geheid goed voor een glimlach, en je hoofd weer fris.
Maar werkt dit voor iedereen?
Misschien niet. Het kan zijn dat je juist van nostalgie afgeleid raakt, of dat het papierstof je doet niezen. Mijn ervaring: na wat experimenteren vond ik een boek waarvan ik de stijl saai genoeg vond om me niet echt te verliezen, maar fascinerend genoeg om er met een half oog in te duiken. In ieder geval is het niet zo intens als weer een scherm erbij pakken.
In ons kantoor in Rotterdam bespraken we dit: de helft zweert er inmiddels bij, de andere helft zwijgt en heeft heimelijk het boek van iemand anders ingepikt. Nou ja, ieder zo z’n ding…
Dus: wat ga jij met je oude boeken doen?
Laat ze niet verstoffen in een kast — geef ze een tweede leven als stoorzender voor afleiding. het kost je niks en wie weet ontdek je nog een vergeten literaire parel. Werkt het niet? Dan heb je in elk geval iets nieuws geprobeerd. Deel jouw favoriete boekentip hieronder — ben benieuwd…
