Laat je geld ongemerkt verdwijnen? Je bent niet de enige. In Nederland bestaat er een gewoonte die je portemonnee ongemerkt leegslurpt. Het opvallendste: bijna niemand wil toegeven dat hij er zelf ook aan meedoet. Op kantoor hoor ik mensen erover klagen, maar in de praktijk – trekken we allemaal hetzelfde patroon. Bizar eigenlijk.

Waar gaat het nou écht mis?

Ik heb het – verrassend genoeg – over dat dagelijkse ‘even een koffie to go’ of lunch buiten de deur. Makkelijk, snel en oh zo gezellig. Maar zonder dat je het registreert, reken je wekelijks ongemerkt ruim €50-80 af aan kleine uitgaven (de zogenaamde ‘dagelijkse lekkernijen’). Onlangs las ik nog in het AD dat Nederlanders dit stiekem een van de fijnste verwenmomentjes van de dag vinden.

Mijn buurman uit Utrecht biechtte laatst op: “Ja, koffie halen is m’n enige uitlaatklep onderweg naar werk.”. Maar als je die cappuccino van 3,70 euro – ach, soms neem je er ook een broodje mee – optelt over een maand… Je snapt het. En geloof me, ik ben zelf echt niet roomser dan de paus. Op het station ben ik er net zo schuldig aan.

De psychologie: waarom sluiten we onze ogen?

We hebben een typische ‘het zal wel meevallen’-houding. De bedragen lijken klein. “Ah, eentje maar.” “Voor die paar euro.”. Mijn vriendin (Amsterdam, Zuid) lacht me uit als ik erover begin. Zij zegt: “Wil je dan net als m’n oma met een thermoskan fietsen?” Nou ja, misschien is oma gewoon slimmer — want die had aan het einde van de maand altijd ergens een potje spaargeld verstopt.

• De bedragen zijn klein: dus onschuldig (denken we)
• Sociale druk: je wilt niet altijd ‘nee’ zeggen
• We overschatten hoeveel we zelf sparen

Volgens onderzoek van het NIBUD onderschatten Nederlanders hun ‘koffiegeld’ met wel 60 procent. Dat legt echt pijnlijke cijfers bloot. Al vind ik die statistieken altijd wel wat overdreven, je ziet toch in je bank-app: de afschriften tellen niet.

Van latte-fact naar maandelijkse kostenpost

Stel, je koopt op werkdagen een koffie (€3,70) en soms een broodje (€4,50). Per maand kom je dan makkelijk op:

• Koffie: 22 dagen x €3,70 = €81,40
• Broodje: 12 dagen x €4,50 = €54,00

Samen: €135,40. Ja, serieus. In een jaar? Meer dan €1.600. Daar kun je serieus van op vakantie naar Portugal – om nog te zwijgen over je energierekening deze winter. Misschien denk je: ach, gaat over kleine bedragen, maar tikt toch echt aan. En hoewel ik zelf ook wel van die spontane traktaties houd – het voelt toch een beetje dom.

Praktische tips om je valkuil te fixen

Goed, wat doe je eraan? Persoonlijk helpt het om één of twee ‘verwenmomenten’ per week te kiezen – en verder voorbereid te vertrekken (zelf meenemen is minder gênant dan je denkt, zeker als je mooie lunchbox koopt). Ik weet, dat klinkt zo burgerlijk, maar er zijn alternatieven:

• Zet automatisch een deel van je geld apart — direct als je salaris binnenkomt
• Bestel koffie’s vaker samen of wissel thuis af met bijzonder lekkere bonen
• Gebruik een budget-app (zoals Dyme of Grip) speciaal voor snacks en koffie
• Test: hou één maand je ‘koffiegeld’ letterlijk bij en bekijk het totaal

Af en toe een uitzondering maken is prima, vind ik. Maar als je ziet hoeveel het samen wordt… schrik je misschien spontane naar de thermoskan. Of naar de bakker om de hoek – daar kan je tenminste groot inslaan voor dezelfde prijs als vier koffies.

In het kort — kleine dingen maken groot verschil

Deze gewoonte lijkt zo Nederlands. Iedereen doet het. Je hoort er bijna niet over op verjaardagen, maar je ziet het bij elk station, elke lunchroom. Uiteindelijk — of je nou budget wil besparen of niet — je merkt het pas als je je afvraagt: “Waar blijft mijn geld?”.

Heb je zelf een manier gevonden om hier niet in te trappen? Of denk je juist: laat maar, dit is mijn geluksmomentje? Laat vooral iets achter in de reacties. Misschien zit ik er wel volledig naast — maar ik vermoed dat veel mensen zich hier toch een beetje in herkennen. In ieder geval, hou het in de gaten… je weet maar nooit waar je die €1.600 nodig voor hebt.