Wist je dat slechts 7% van onze communicatie uit woorden bestaat? De rest — gebaren, blikken, kleine ‘oh’s’ of knikken — gaat meestal voorbij zonder dat we het doorhebben. Toch ligt daar een vergeten manier om echt contact te maken. Ik kwam er laatst weer mee in aanraking tijdens een onverwacht gesprek in de koffiebar — en sindsdien spookt het door m’n hoofd.

Waar draait het om? De kracht van aandachtig luisteren

Op een gewone donderdag, ergens in Utrecht, zag ik hoe een oudere man – grijze baard, dikke sweater van Zeeman – het gesprek met de barista zo bijzonder maakte. Hij luisterde echt. Ging niet meteen in op “hoe is het?” met een eigen verhaal, zat niet op z’n telefoon. Hij stelde gewoon vragen, wachtte even, vroeg door. Het werd ineens geen loos praatje.

Wie tegenwoordig zegt dat hij goed kan luisteren, bedoelt meestal: “ik hoor wat je zegt, en wacht tot ik mag antwoorden.” Maar aandachtig luisteren? Dat voelt bijna ouderwets. In ons snelle leven, met al dat scrollen en appen, vergeten we het soms.

Zo werkt het — en waarom werkt het eigenlijk?

Het klinkt simpel, maar luister écht eens met alles wat je hebt. Stel een open vraag — blijf met je blik bij die persoon. Je hoeft even niks te zeggen. Je zult verbaasd zijn hoeveel mensen daar onzeker van worden (zeker in de Randstad, maar in Groningen trouwens net zo). Toch is juist dát wat je onweerstaanbaar maakt: je laat iemand voelen dat z’n verhaal ertoe doet.

• Maak oogcontact (ook als dat wat ongemakkelijk voelt)
• Laat stiltes vallen — je hoeft niet alles op te vullen
• Parafraseer af en toe: “dus je zegt eigenlijk…”
• Check non-verbale signalen — soms zegt een frons meer dan een woord
• Laat je telefoon even in je tas — dat is even lastig, ik weet het

Voorbeelden uit het echte leven — werkt het nou echt?

Op mijn werk — ik zit zelf bij een Amsterdams IT-bedrijf — merk ik dat nieuwe teamleden die goed luisteren direct geliefd zijn. Niet snuggere grappenmakers, maar die collega’s die strakke vragen stellen en je gevoel begrijpen. Mijn buurvrouw vindt het trouwens maar ‘onhandig’… Zij zegt dat mensen zich soms ongemakkelijk voelen als je te stil bent. Misschien is het een kwestie van balans.

Toch, als ik kijk naar de gesprekken die ik me herinner — van de allereerste date met m’n partner tot die middag bij de tandarts toen iemand échte belangstelling toonde — ze begonnen allemaal met die vergeten manier van aandacht tonen.

Hoe pas je dit toe? Praktische tips

1. Plan een koffietje met iemand en probeer één vraag te stellen waar je zelf echt benieuwd naar bent. Geen “hoe was je weekend?”, maar bijvoorbeeld “Wat gaf jou de meeste energie deze week?”
2. Leg je telefoon demonstratief weg. Je zult zien dat het gesprek vanzelf meer de diepte in gaat.
3. Geef ruimte voor stiltes. Ja, dat voelt gek. Maar probeer het maar eens — misschien werkt het niet bij iedereen, maar vaak ontstaan juist dan de mooiste verhalen.

Conclusie — probeer het gewoon eens

In een wereld waar iedereen altijd “druk druk druk” is, krijg je met oprechte aandacht ineens een streepje voor. Misschien voel je je in het begin een beetje een socioloog. Maar geloof me — of nou ja, misschien zit ik ernaast — meestal sta je versteld van de impact.

Dus, wanneer heb jij voor het laatst écht geluisterd? Laat het weten in de reacties — of probeer deze week één gesprek op deze manier te voeren. In het slechtste geval krijg je wat ongemakkelijke stiltes. In het beste geval… tja, dat merk je dan vanzelf wel.