Je denkt misschien dat het vooral de grote uitgaven zijn — dure vakanties, nieuwste iPhones, restaurants aan de gracht — die je bankrekening slopen. Maar wat nou als ik zeg dat juist een heel onschuldige en typisch Nederlandse gewoonte je elke maand tientjes tot zelfs honderden euro’s kost? Op de fiets naar kantoor dacht ik er weer aan. Tijd om het uit te leggen, met voorbeelden uit de buurt en een paar tips die zelfs je oma zullen verbazen.

De gewoonte waar niemand over praat

Volgens mijn collega’s is het compleet ‘normaal’: Nederlanders houden van hun vaste kosten. Abonnementen, vaste lasten en automatische incasso’s zijn zo ingeburgerd, dat bijna niemand ze kritisch bekijkt. Veel mensen — misschien jij ook — kiezen uit gemakzucht voor opties als “automatisch verlengen” of “pakketkorting”. Je sportabonnement? Loopt al drie jaar door, tot ergernis van mijn buurman Eddy die wéér niet was opgezegd.

Waarom is dit zo gevaarlijk?

• Automatisme = sluipende kosten. Je ziet het niet, je voelt het niet, maar elke maand lekt er geld de deur uit. Simpel omdat alles ‘lekker geregeld’ lijkt.
• Vaste lasten groeien stiekem. Prijsverhogingen worden bijna altijd per mail aangekondigd, maar wie leest die nou echt? Ik niet altijd, eerlijk gezegd. En veel mensen in mijn Utrechtse straat ook niet.
• Overzicht ontbreekt. Gemak dient de mens, maar het zorgt er ook voor dat je na een jaar niet eens meer weet hoeveel Spotify, sportschool, Blendle, dat ene tijdschrift én die Goodiebox samen kosten.

Voorbeelden uit het echte leven

Vorig jaar zei mijn vriendin Marloes in ons vriendengroep-appje dat ze eens ging “abonnementen opschonen”. Bleek dat ze nog €6 per maand betaalde voor zo’n loterij waarvan ze dacht dat het allang gestopt was. Mijn moeder had weer een energiecontract dat automatisch verlengd was — tegen veel hoger tarief. En ik zelf? Maandenlang dubbel betaald voor Cloudopslag die ik nooit gebruikte. Herkenbaar, toch?

Hoe kun je dit doorbreken?

Niet makkelijk. Zelf heb ik maanden gedacht: ach, komt wel. Maar een paar concrete stappen helpen (meestal) om uit de “vaste-kosten-valkuil” te komen.

1. Noteer alle abonnementen en vaste diensten (ja, echt alles — zelfs die oude iPad-SIM of vergeten krantje voor je opa).
2. Check je bankafschriften van de laatste drie maanden. Je zult verbaasd zijn wat je tegenkomt (ik kwam zelfs een oude ANWB-pechhulp tegen, no joke).
3. Kijk per dienst: gebruik ik het nog? Wil ik dit volgend jaar weer betalen?
4. Kies voor afmelden of downgraden als je twijfelt. Vaak kun je makkelijk weer iets activeren later, als je het echt mist.
5. Zet meldingen aan voor prijsverhogingen of verlengingen — of maak een reminder in je agenda. Kost minder tijd dan je denkt.

Regionale valkuilen, eigen ervaringen

In de Randstad hoor ik vaak van mensen die allerlei fitnessabonnementen combineren (“Want dat HIIT in de Jordaan is zo leuk!”). In het Noorden zijn vrienden juist honkvast: “Ach, das altijd zo geweest, dat loopt gewoon.” Maar overal zie ik hetzelfde patroon: gemak, automatische incasso’s en geen zin om uit te zoeken of het goedkoper/beter kan.

M’n collega uit Groningen zei laatst heel droog: “Ik betaal liever €10 extra per maand dan dat ik een kwartier met een callcenter hoef te bellen.” Ik snap het wel… Al vraag ik me af of het gezond is voor je portemonnee.

Is dat erg?

Misschien vind je het allemaal geen probleem. Je geniet van gemak, hebt geen zin in gedoe. Maar als je aan het eind van de maand denkt: “Waar gaat m’n geld eigenlijk heen?”, dan zit hier je antwoord. Kleine bedragen — automatisch weggeboekt — tikken keihard aan over een jaar.

In ons buurtgroepje in Amsterdam zijn we vorige maand begonnen met de “Abonnementen Challenge”: wie het meeste kan besparen met opzeggen wint taart. (Resultaat: in totaal ruim €800 per jaar, voor de groep!)

In het kort…

De typisch Nederlandse gewoonte van alles automatiseren maakt ons beetje bij beetje armer. Je merkt het pas als je kritisch kijkt. Ik ben benieuwd: heb jij ooit een vergeten abonnement gevonden? Deel het hieronder — of probeer die Challenge zelf eens. Wie weet word je er rijker van dan je denkt… of iets minder arm, dat kan ook.