Even eerlijk, wie gebruikt er geen leer-apps tegenwoordig? Of het nu Duolingo, Babbel of een onbekende Nederlandse variant is — bijna iedereen die ik ken heeft wel zo’n uil op z’n telefoon staan (en soms vergeet je ‘m een week en dan word je ingesteld op schuldgevoel). Maar vorige maand vertelde een collega, haast terloops bij de koffieautomaat: “Weet je dat die apps je focus juist kapotmaken?”

Dat bleef hangen. Ik besloot er dieper in te duiken. Het resultaat: er gaat meer schuil achter dat ongemerkte getril van dagelijkse meldingen dan je denkt. En hoewel ik er zelf nog niet helemaal uit ben of alle apps ‘fout’ zijn, zijn er flink wat zaken waar je beter even bij stilstaat.

Waarom zijn deze apps zo verleidelijk?

Je hoeft alleen maar de App Store te openen — Duolingo, Memrise, Quizlet — allemaal beloven ze dat je in vijf minuten per dag een nieuwe taal of skill leert. “Met spelelementen!” “Motiverende meldingen!” klinkt het. Het lijkt bijna een spelletje (en toegegeven, wie houdt er nu niet van groene vinkjes?). Toch zit daar een addertje onder het gras.

Hoe slurpen ze je aandacht op?

• Micro-duwtjes: Elke notificatie (“Je streak loopt in gevaar!”) trekt je uit wat je eigenlijk aan het doen was – of je nu aan het werk bent, in de trein zit, zelfs tijdens het eten.
• Onrust door korte sessies: 5 minuten hier, 3 minuten daar. Je hersenen wennen aan snelle, oppervlakkige prikkels in plaats van diepe concentratie.
• Constant belonen: Gouden punten, dagelijkse prijzen, virtuele vriendjes. Tof, maar het activeert hetzelfde systeem als Instagram-likes. Je raakt snel verslaafd — mijn buurjongen zegt zelfs dat hij ’s avonds wakker ligt door zijn “streak”.

Is het alleen maar slecht?

Niet helemaal. Ik wil niet zeggen dat je per direct je apps moet wissen (alhoewel ik dat zelf een weekje geprobeerd heb — het was, eh, onrustig). Soms zijn deze tools écht handig, vooral als je niets anders binnen handbereik hebt. Alleen: ze vervangen geen ‘echt’ leren. En dat hoor ik steeds vaker terug in ons onderwijs: studenten blijven oppervlakkige kennis “swipen”, maar echte verdieping? Die mist.

Dus als je merkt dat je je steeds moeilijker kan focussen op een boek, nieuwsbrief of rapporten — denk eens aan je app-gebruik. Het zou zomaar kunnen, hoewel ik ‘t niet kan bewijzen, dat er een verband is…

Wat kun je wél doen om beter te leren?

• Blokkeer de notificaties van leer-apps. Voeg vaste leermomenten toe aan je agenda en open de app bewust, niet als reflex.
• Probeer ’s avonds papier. Een hoofdstuk in een echt boek — ouderwets, maar je hoofd slaat het beter op. Mijn moeder zweert erbij (en eerlijk: ze spreekt vier talen).
• 30-minuten deep-dive: Zet je telefoon op vliegtuigstand. Echt doen. Na zo’n sessie snap je ineens weer waar “focus” eigenlijk voor bedoeld was.
• Gebruik lokale middelen: Check Bibliotheek.nl voor gratis e-cursussen, vraag rond in de wijk (de buurtsuper hangt vaak vol met info over taalgroepen, bijvoorbeeld), en vergeet de lokale taalcafé’s niet. In Utrecht en Rotterdam poppen ze als paddenstoelen uit de grond.

Zijn alle apps dan slecht?

Nee, zeker niet. Er zijn zat mensen die wél profijt hebben van die dagelijkse duwtjes — mijn oom in Groningen pakt iedere ochtend vijf minuten Duits en dat werkt voor hem. Misschien werkt het niet voor iedereen, misschien ben ik te kritisch… Maar let op: te veel korte prikkels maken diep leren moeilijker. Dat zegt niet alleen deze expert, maar ook m’n eigen ervaring na 10 jaar contentredactie (en een zwakke plek voor productiviteitshypes).

In het kort: denk even na voor je weer op die felle uilkleurige app klikt. Even geen streak redden is ook winst. Of misschien heb jij wel helemaal geen last van concentratieproblemen — zou ook kunnen.

En, hoe zit het bij jou?

Merk je zelf dat je concentratie achteruitgaat door deze app-mania, of heb je juist je beste leerjaren dankzij digitaal oefenen? Gooi het in de reacties. Of spreek er vanavond over in de kroeg. Want in de app leren is makkelijk — écht leren is soms een stuk rommeliger.

in ieder geval, wie weet helpt het om af en toe die notificaties uit te zetten. Of niet — laat het even weten.