Even eerlijk – wie heeft er niet de avond voor een tentamen bijna het hele boek in z’n hoofd proberen te stampen? Op de middelbare school zag ik het al: iedereen gokte op samenvattingen en markeerstiften. Maar onlangs kwam een interview voorbij met een Utrechtse neuropsycholoog die het keihard zei: sommige populaire studietechnieken zijn ronduit slecht voor je geheugen.
Nieuwsgierig? Ik dook erin. En eerlijk — ik had nooit gedacht dat dit zó voor de hand lag.
Wat doet iedereen fout?
De techniek die het vaakst genoemd wordt als ‘veilig’: herlezen en onderstrepen. Je markeert zinnen, leest ze nog een keer, stiekem nog een keer — en dan hopen dat het blijft hangen. Maar volgens Dr. Maarten van Vliet (UMC Utrecht) werkt het dus niet. Sterker nog: je brein wordt lui, zo vertelde hij vorige week op Radio 1. Het lijkt of je alles snapt, maar het zakt net zo snel weer weg als de regen langs je raam.
Waarom werkt markeren vaak niet?
- Valse herkenning: Je leest de tekst en denkt “o ja, dit weet ik”. Maar dat is vooral omdat je hem net gelezen hebt.
- Geen actieve verwerking: Je hoofd noteert de info niet écht. Het blijft een beetje hangen op de oppervlakte.
- Snelle vergeten curve: Wetenschap laat zien: wat je passief leest, ben je binnen een paar dagen weer kwijt.
Collega van me — tweedejaars aan de Hanzehogeschool — zei het laatst nog: “Ik heb alles gemarkeerd, waarom blijft er niks hangen?” Misschien herkenbaar…
Beter leren: wat werkt dan wél?
Gelukkig is er hoop. Dezelfde experts zeggen: maak leren actiever, daag jezelf uit om het zelf te verwoorden. Een paar alternatieven die écht helpen (althans, bij mij werkt het meestal, hoewel ik soms alsnog alles vergeet — is dat leeftijd?).
- Test jezelf: Haal oude tentamens van de site, maak vragen. Zelf bedenken is sterker dan lezen.
- Leg het uit aan iemand anders: Je snapt pas iets als je het kunt terugvertellen. Probeer het maar — mijn buurvrouw vraagt nu standaard: “Leg mij uit, maar dan in Jip-en-Janneke-taal.”
- Spaced repetition: Herhalen, maar met pauzes. Er zijn apps als Anki, maar een papieren systeem werkt ook — hoewel, daar ben ik altijd na drie dagen het kaartje kwijt…
Is het dan allemaal onzin?
Je hoeft niet meteen je markeerstiften in de prullenbak te gooien (hoewel Albert Heijn nu wel echt felle kleuren verkoopt). Sommige mensen hebben nu eenmaal baat bij markeren — misschien voor overzicht. Maar vertrouw niet blind op de “ik herken het wel”-truc. De wetenschap spreekt zich steeds sterker uit: wie actief oefent, onthoudt meer.
Bovendien — in onze groepsapp wordt hier vaak over gediscussieerd. De een zweert bij markeren, de ander bij mindmaps, weer iemand anders bij voice-memo’s inspreken tijdens het fietsen naar station Zuilen.
Samengevat — hoe kun je vandaag beginnen?
- Laat de markeerstiften even liggen
- Probeer jezelf te testen, maak vragen
- Leg uit aan je huisgenoot wat je leerde
- Maak leren een actieve oefening
Misschien denk je: “ik doe al drie jaar hetzelfde, werkt prima.” Zou kunnen, hoewel ik denk dat een beetje verandering soms wonderen doet. In ieder geval: probeer het een week, kijk wat voor jou werkt — of niet. niet alles is voor iedereen.
In elk geval — deel vooral jouw ervaringen hieronder, want ik ben benieuwd wat er bij anderen mis of juist goed gaat. Of mail me, mag ook. Kijken of we samen de grote markeerstiften-mythe kunnen doorprikken.
Dus, wat denk je… Ga jij het proberen?
