Wist je dat één van de meest gebruikte studietechnieken in Nederland eigenlijk je concentratie kan verstoren? Onlangs zei mijn buurvrouw – die docent is op een mbo in Rotterdam – dat haar studenten steeds vaker vastlopen, juist omdat ze dezelfde strategie blijven gebruiken. Ik dacht dat het weer zo’n hype was… maar nee. De waarheid blijkt net iets minder rooskleurig.
We hebben het over multitasken tijdens het studeren. Je laptop open, telefoon naast je, Spotify zachtjes aan – waarschijnlijk heel herkenbaar, zeker als je weleens in de UB van de Universiteit van Amsterdam zit. Maar werkt dit nou echt, of doen we onszelf tekort?
Waarom multitasken zo aantrekkelijk lijkt
Eerlijk is eerlijk: multitasken voelt alsof je efficiënt bent. Even een appje, dan snel een alinea lezen… zelfs m’n collega laatst, die vier schermen naast elkaar had, dacht dat dit hem tijd zou besparen. Het voelt soms noodzakelijk. De realiteit? Onderzoek van de Universiteit Utrecht laat zien dat mensen die multitasken tot 40% meer tijd kwijt zijn aan opdrachten. En dat is niet het enige.
- Onze hersenen zijn niet gemaakt voor parallel denken bij complexe taken
- Elke switch tussen je telefoon en je boek kost stiekem extra concentratie
- De kans dat je info later vergeet is volgens diverse studies veel groter
Zelf merk ik het na een uur: ik weet nog vaag waar ik mee bezig ben, maar diepzinnige inzichten? Ho maar. misschien ligt het aan mij hoor, maar ik hoor dit echt bij veel mensen om me heen.
Wat doet multitasken eigenlijk met je brein?
Volgens neuropsycholoog dr. Mirjam Kerkhof – zij sprak hierover bij NPO Radio 1, trouwens – lijkt multitasken slim, maar schakelen tussen taken kost juist extra energie. Het brein moet elke keer opnieuw wennen, waardoor je focus versnipperd raakt. En als je denkt dat je ‘gewoon goed’ bent in multitasken, dan ben je waarschijnlijk ook slachtoffer van ‘de multitask-illusie’: mensen overschatten structureel hun eigen vaardigheden.
Opvallend: zelfs simpele mixen, zoals scrollen door Instagram terwijl je voor je tentamen leert, zorgen ervoor dat je tot 50% minder onthoudt. Ik schrok hiervan. Een vriend van mij – hij zit bij de TU Delft – dacht altijd dat muziek hem hielp, maar uiteindelijk scoorde hij slechter op tentamens waarbij hij gestudeerd had met afleiding.
Hoe kun je wél goed studeren?
Oké, even praktisch. Wat werkt dan wel? Uit ervaring (en eindeloos veel gesprekken in ons studentenhuis) lijkt het hierop neer te komen:
- Maak je studieplek saai: Geen telefoon, geen open social media – hoe minder prikkels, hoe beter.
- Werk in blokken: De Pomodoro-techniek is hier bijna standaard geworden: 25 minuten volle focus, dan 5 minuten pauze.
- Lijstje maken: Even alles opschrijven wat je moet doen, zodat je hersenen niet alles zelf hoeven te ‘onthouden’.
- Routine bouwen: Elke dag op een vast moment studeren werkt voor veel mensen in Leiden en Groningen heel goed – volgens de universiteitspsycholoog daar gaat je brein zo ‘aan’ op het juiste tijdstip.
Misschien klinkt het streng – maar zonder extra afleiding werkt leren écht beter. In ons groepsappje betwijfelde iemand het laatst, maar uiteindelijk probeerden drie mensen het en kregen ze hun samenvatting af voor de deadline. Toeval? Geen idee, maar voor nu houd ik me hieraan.
En muziek dan? Mag dat nog?
Goeie vraag – dit verdeelt de meningen altijd. De ene docent zweert bij totale stilte, mijn broer uit Eindhoven kan juist niet zonder Lo-Fi beats. Maar: uit een recente peiling van het NRC bleek dat vooral instrumentale muziek met een laag tempo concentratie niet hóeft te schaden, al verschilt het enorm per persoon.
Nou ja, als je merkt dat je steeds afdwaalt bij je favoriete playlist, is het misschien toch tijd om te variëren. Zelf zet ik soms vogelgeluiden aan. Niet omdat ik een boomknuffelaar ben, maar gewoon… tja, geen idee. Misschien voel ík me er wat rustiger door.
Ten slotte
Dus: de volgende keer dat je de verleiding voelt om tijdens het studeren ‘even’ te multitasken — misschien toch nog één keer nadenken. Experimenteer gerust met verschillende methodes, en deel vooral wat bij jou werkt. Per slot van rekening heeft iedereens brein toch z’n eigen gebruiksaanwijzing… Nu ja, in ieder geval in mijn ervaring.
