Sta je wel eens in de AH, probeer je iets belangrijks uit te leggen aan je partner — en dan valt het gesprek gewoon stil? Je voelt het bijna fysiek: de energie verdwijnt, de sfeer slaat om. Wat als ik je zeg dat het vaak aan één klein gebaar ligt? Niet aan je woorden, maar aan je handen.
Het ‘afweer-gebaar’ waar niemand op zit te wachten
Laten we eerlijk zijn: we gebruiken allemaal onze handen als we praten. Maar volgens communicatie-expert Eva de Groot is er één handbeweging die gegarandeerd je gesprekspartner op afstand zet. Het gaat om — de gekruiste armen voor je borst.
Tijdens een workshop afgelopen maand in Rotterdam liet Eva het publiek het verschil voelen. We moesten met open handen praten en daarna met gekruiste armen. Het verschil? Meteen afstandelijk, alsof je zegt: “Ik luister wel, maar ik ben het er toch niet mee eens.”
Vraag het je collega maar eens. Gekruiste armen, zelfs onbewust, zegt vaak meer dan je denkt.
Waarom werkt dit zo averechts?
- Onbewuste afwijzing: Je hersenen registreren gekruiste armen als een verdedigingsmuur. Zelfs als je alleen maar koud hebt. Gek genoeg merkt bijna iedereen het, behalve jijzelf.
- Afsluiten van verbinding: In gesprekken, zeker met familie of je leidinggevende, is openheid belangrijk. Gekruiste armen maken je onbereikbaar — al bedoel je dat misschien niet.
- Stressreactie bij de ander: Volgens onderzoek van de VU (drie jaar geleden alweer) voelen mensen zich minder gehoord als hun gesprekspartner zich ‘gesloten’ opstelt.
Mijn eigen moeder zei altijd: “Doe je armen open, dan komen de mensen ook op je af.” Misschien is dat typisch Noord-Hollands, maar ergens zat ze er niet ver naast…
Is het altijd negatief?
Nou ja, niet per se. Soms is het gewoon koud — zeker in een tochtige kantoorruimte in Utrecht, waar de airco altijd te hard staat. Maar als je merkt dat je gesprek stilvalt, kijk dan eens naar je handen. Je zou verrast zijn hoeveel verschil het maakt.
Of wellicht ligt het aan iets anders. Mijn buurvrouw heeft de gewoonte om naar haar schoenen te blijven kijken als ze praat — daar wordt ook niemand echt enthousiast van. Gekruiste armen zijn alleen zo’n universeel signaal dat ze bijna altijd impact hebben.
In de groepsapp op mijn werk bespraken we dit laatst ook. De één zegt dat het ouderwets geleuter is, de ander merkt op dat haar vriend letterlijk afhaakt in discussies zodra die houding in beeld komt. Tja, misschien heb jij een uitzondering — ik zou er niet op gokken.
Wat doe je dan wel?
- Let op je houding — zet je voeten stevig neer, laat je armen losjes hangen of leg je handen open op tafel.
- Probeer kleine gebaren, zoals knikken of handpalm naar boven draaien. Dit maakt je benaderbaar.
- Check de reactie van de ander. Voelt het gesprek stroef? Wissel eens van houding. Kost niks, levert vaak veel op.
En als je het écht niet doorhebt? Vraag een goede vriend(in) het even te observeren. Echt — dat levert verrassende inzichten op.
Dus…
Gekruiste armen lijken onschuldig, maar ze kunnen je het gesprek van je leven kosten. Volgende keer in de Jumbo of tijdens de borrel — check je eigen houding even. Het is zo’n kleine switch, maar de impact is groot… of misschien zie ik dat te zwart-wit — deel gerust jouw ervaring hieronder!
