Wist je dat één verkeerd uitgesproken zin soms een bom legt onder je relatie? Zeker in Nederland, waar we graag alles ‘gewoon zeggen zoals het is’. Maar juist die openheid kan doorslaan naar excuses die – geloof me, dit blijkt ook uit eigen ervaring – eigenlijk alles verergeren. Waarom blijven we het doen? En belangrijker: hoe kun je het voorkomen? Nou, daar gaan we…
Waarom gebruiken we eigenlijk zoveel excuses?
Begin maart zat ik in de trein van Rotterdam naar Utrecht en ving een gesprek op over iemand die ‘voor de derde keer op rij vergat te appen’. Wat mij opviel: de smoesjes waren herkenbaar. “Ik ben druk op werk”, “het is gewoon een fase”, “hij/zij stelt zich aan”. Mijn buurvrouw knikte instemmend – blijkbaar zijn die excuses universeel.
Vaak maken we excuses omdat eerlijkheid confronterend kan zijn. Niemand wil schuld toegeven, of het nu om vergeten vuilniszakken of diepere issues gaat. Toch lijken die smoesjes het conflict alleen maar te verlengen.
De meest schadelijke relatie-excuses – en waarom ze niet werken
- “Zo ben ik nou eenmaal.” Niet persoonlijk nemen hoor, maar hiermee sluit je de deur naar verandering totaal. Ik betrap mezelf hier nog steeds weleens op… Terwijl, wie zegt dat je niet een beetje kunt meegroeien?
- “Jij overdrijft altijd.” Deze uitspraak, die ik laatst nog in onze vriendinnenchat zag, laat de ander zich niet serieus genomen voelen. In de praktijk ontstaat er vooral afstand.
- “Ik bedoelde het niet zo.” Tuurlijk, intenties zijn belangrijk. Maar als iemand zich rot voelt na je woorden, lost zo’n excuus weinig op.
- “Ik had het te druk.” Een klassieker – vooral populair onder collega’s hier op kantoor. Maar eerlijk: zelfs als je agenda volloopt, je partner wil voelen dat je hem of haar belangrijk vindt.
Wat zijn de alternatieven?
Mijn moeder zei altijd: “Als je een fout maakt, geef het gewoon toe.” Simpel, toch? En toch schieten we vaak in de verdediging. Probeer bij een conflict eens eerlijk te benoemen waarom je iets deed – zonder gelijk een excuus.
Neem kleine stappen. Begin met: “Ik zie dat je baalt, kun je uitleggen waarom?” Of: “Ik heb er niet goed over nagedacht, sorry daarvoor.” In de praktijk werkt dat kalmerend. Uit onderzoek van de Universiteit van Amsterdam blijkt zelfs dat verantwoordelijkheid nemen het vertrouwen versterkt — zo werd het tenminste uitgelegd in onze laatste teamtraining.
Zijn er eigenlijk altijd ‘goede’ excuses?
Nou, hier ben ik niet zeker van. Natuurlijk, sommige situaties zijn complex. Soms moet je uitleg geven: gezondheid, familie, een stressvolle periode. Maar herhaal je steeds hetzelfde excuus? Grote kans dat het een patroon wordt. Mijn collega vertelde vorige week dat hij zich betrapte op het standaard ‘ik was moe’ – en uiteindelijk liep het gesprek spaak.
Het voelt soms veiliger om iets goed te praten dan toe te geven waar het écht wringt. Maar zonder kwetsbaarheid blijft de afstand tussen jullie bestaan. Misschien heb ik het mis, maar het lijkt alsof vooral hier in de Randstad veel relaties stranden op dit soort ‘kleine’ misverstanden.
Praktische tips: zo doorbreek je het patroon
- Herken je eigen smoesjes. Eerlijk: iedereen maakt zich er wel eens schuldig aan. Schrijf er een paar op en kijk of ze écht nodig zijn…
- Stel een open vraag. Vraag niet meteen om vergeving, maar toon interesse: “Wat had je liever gehad?”
- Durf sorry te zeggen. Geen lange toelichting, gewoon: “Sorry, je hebt gelijk.” Mijn buurman noemde dit een ‘relatie-hack’ — werkt vaker dan je denkt.
- Accepteer dat niet alles perfect loopt. Soms is het gewoon even ongemakkelijk. Dat hoort erbij. Dus lucht het even — en ga weer verder.
Tot slot: durf eerlijk te zijn
Relaties zijn niet makkelijk – maar met minder excuses wordt het soms net iets lichter. Probeer de komende week eens bewust te letten op je eigen reacties. En vraag in de avond aan je partner wat hij/zij écht waardeert in jouw communicatie.
Misschien zit ik ernaast, maar zelfs een kleine verandering kan een groot verschil maken. Hoe is dat bij jou thuis? Gooi je standaard excuses direct de deur uit of denk je: ik ga het eerst even aankijken?
Laat je reactie achter — ik lees graag mee, want in de liefde zijn we allemaal een beetje amateur.
