Opvallend feit: Nederlanders staan wereldwijd bekend om hun directheid, maar als het op studeren aankomt, zijn we kampioen uitstellen. Herkenbaar? Mij overkomt het regelmatig — laptop open, koffie gezet… en toch scroll ik opeens twintig minuten door het Instagram-account van een kat uit Friesland. Waarom doen we dit? En belangrijker nog: hoe voorkom je het als je deadline nadert? Hier vind je praktische tips, eerlijke inzichten (niet alles werkt altijd), en een vleugje herkenbaarheid — want iedereen kent dit wel.

Waarom stellen we studeren steeds uit?

Uitstelgedrag voelt soms als een soort nationaal tijdverdrijf. Mijn oude studiegenoot uit Utrecht zei ooit: ‘Eerst de afwas, dan pas leren’ — en dat terwijl hij een vaatwasser had. De reden? Ons brein kiest meestal het makkelijkste pad. Moeilijke taken als samenvatten, leren of papers tikken verschuiven we snel naar morgen. Dit heet tijdelijke verlichting — heel even voelt het lekker, tot die studiestress ’s nachts toeslaat.

Herken de signalen (en wees eerlijk tegen jezelf)

• Het zogeheten “to-do lijstje herschrijven”: klinkt productief, maar stiekem heb je geen letter geleerd
• Het eindeloos e-mail refreshen (“straks komt een belangrijk bericht” — geloof ik zelf niet eens)
• Zelfs je kamer opruimen lijkt opeens prioriteit te krijgen

Misschien heb jij zo je eigen rituelen. Gisteren vertelde een collega in onze WhatsApp-groep dat hij zelfs zijn huisdieren gaat borstelen zodra hij moet blokken voor een toets. Ieder z’n rare trekje, toch…

Praktische tips die (meestal) echt helpen

Over de jaren heen heb ik tientallen methodes geprobeerd. Sommige werken altijd, andere alleen als de zon schijnt of als Ajax gewonnen heeft. Hieronder staat wat in mijn omgeving het vaakst effect had — hoewel misschien niet voor iedereen:

1. Deel je werk op in mini-taken

Een hoofdstuk leren? Begin met één pagina. Straks de volgende. Zo voelt de berg niet meer onoverkomelijk. Dit leerde ik trouwens ooit bij een training aan de HvA — best handig.

2. Gebruik de ‘Pomodoro’-techniek, maar niet te streng

Twintig minuten studeren, vijf minuten pauze. Keer op keer. Maar eerlijk: las gerust vaker pauze in als je hoofd volraakt. Niemand controleert je. In de koffiezaak bij station Leiden zie ik altijd studenten met zo’n keukentimer zitten — je bent dus niet alleen.

3. Zet je mobiel letterlijk uit het zicht

Klinkt banaal, werkt verrassend goed. Mijn broer stopt zijn telefoon tijdens het leren in de koelkast (geen grap). Je hoeft niet zo ver te gaan — vliegtuigmodus helpt al. Maar het is echt bizar hoe vaak je ‘even’ wil kijken als die telefoon binnen handbereik ligt.

4. Vertel anderen wat je van plan bent

Vertel je huisgenoot of collega: “ik ga nu drie artikelen lezen”. Als je het hardop uitspreekt, is de kans dat je ermee doorgaat groter. In onze studentenflat in Rotterdam deden we zelfs elke ochtend een tiny check-in. Soms werkte het, soms niet — maar je hebt in elk geval een stok achter de deur.

5. Beloon jezelf, maar klein

Voor iedere 40 minuten knallen, pak een stroopwafel of loop even om de hoek bij de HEMA. Beloning moet niet groter zijn dan de prestatie — anders werkt het tegen je. In ons vriendengroepje zijn we voorzichtig met taart of gamen als beloning: voor je het weet zit je weer een uur op YouTube, dat is niet de bedoeling.

En als alles faalt?

Het blijft moeilijk — misschien ben ik te mild voor mezelf. Soms helpt het om gewoon eerlijk te accepteren: vandaag lukte het niet. Morgen weer een kans. Probeer een studiemaatje te zoeken of wissel van plek: werk een ochtend in de bieb van Groningen of in een lokaal café in Den Bosch. Nieuwe plek, nieuwe energie. Natuurlijk, niet iedereen heeft daar baat bij… maar ja, wat werkt wel altijd?

Tot slot

Uitstelgedrag wegtoveren is onmogelijk — maar met kleine veranderingen kun je al een eind komen. Benieuwd naar jullie hacks: hoe pakken jullie dit aan? Deel je tip hieronder, ik leer graag bij. Succes met studeren — en niet vergeten af en toe te genieten, want in de kantine van de uni gebeurt vaak het leukste.

tot zover…