Je kent het gevoel wel: je installeert een nieuwe app, klikt snel door alle toestemmingen, en denkt er verder niet bij na. Maar wist je dat sommige populaire apps op je smartphone zowat dag en nacht meekijken? Terwijl ik dit schrijf, schiet me het gesprek met mijn collega van vorige week te binnen. Hij vertrouwde me toe dat hij zich steeds vaker bespied voelt door z’n eigen telefoon — eerlijk gezegd herken ik het. Even dacht ik: ach, dat zal toch wel meevallen… Maar toen ik de data zag, schrok ik meer dan ik wil toegeven.
Hoeveel weet je telefoon eigenlijk over je?
Even een kleine realitycheck: volgens een recent rapport van de Autoriteit Persoonsgegevens verzenden apps in Nederland dagelijks miljoenen stukjes informatie door. Locatie, contacten, surfgedrag — zelfs wanneer je de app niet actief gebruikt, draait er vaak iets mee op de achtergrond. Drie maanden geleden las ik dat een weer-app zomaar 27 trackers bleek te bevatten. Ooit bij Stiltegebied in Drenthe gefietst en je dacht dat niemand het wist? Nou, je weer-app waarschijnlijk wel.
Welke apps zijn het grootste ‘danger zone’?
In onze groepschat op werk werd laatst stevig gediscussieerd over Facebook, Instagram, TikTok, maar ook een paar verrassende Nederlandse apps kwamen naar voren. “NOS-app vraagt ineens om je microfoon, waarom eigenlijk?” — vroeg iemand zich af. Zelf vind ik vooral fitness-apps tricky. Runkeeper, Strava, zelfs Albert Heijn’s eigen app willen meer dan je boodschappenlijst… Het doel? Gepersonaliseerde advertenties, maar de hoeveelheid data die ze opslurpen, is stiekem bizar. Mijn buurvrouw uit Haarlem zette ooit haar camera aan voor een filtertje en kreeg de rest van de dag advertenties voor brillen — toeval?
Hoe herken je een ‘meekijker’?
- Krijg je pushmeldingen die verdacht persoonlijk lijken?
- Ziet de app alles — contacten, locatie, agenda?
- Staat hij vaak stiekem ‘aan’ in het achtergrondproces?
- Zie je advertenties voor iets dat je hardop hebt genoemd?
- Vraagt een simpele app om toegang tot microfoon, foto’s, bluetooth?
Volgens mijn broertje — altijd hyperactief op Android-forums — kun je dit vaak checken via de toestemmingen in je instellingen. Maar soms moet je diep duiken…
Wat kun je eraan doen? (En werkt het eigenlijk?)
Het klinkt allemaal nogal paranoïde, besef ik. Toch is het best simpel om jezelf wat minder open deur te maken. Mijn tips (al weet ik niet zeker of ze in alle gevallen 100% werken):
- Ga eens een avondje door je app-instellingen en trek alles dicht wat niet essentieel voelt.
- Zet locatie altijd tijdelijk aan, nooit permanent.
- Gebruik zo min mogelijk je Google- of Facebook-account om in te loggen bij andere apps.
- Overweeg een privacy-vriendelijke browser zoals DuckDuckGo (mijn moeder zweert erbij, maar zij vertrouwt WhatsApp überhaupt niet).
- Lees de privacyverklaring — oké, niemand doet het, maar af en toe is het de moeite.
En als het je allemaal te veel wordt? Gooi die rare app gewoon van je telefoon, net als ik vorige maand deed met zo’n weerbericht-app uit Utrecht. Voelde ergens best bevrijdend.
Moet je nou overal bang voor zijn… of valt het wel mee?
Kijk, het is niet realistisch om volledig onbespied te leven in 2024 — zeker niet in Nederland, waar alles online gaat. Toch loont het om soms even stil te staan bij je digitale gewoontes. Misschien zijn die superpersoonlijke reclames niet altijd pure toeval, al kan ik het natuurlijk ook mishebben. In het algemeen: beter één keer te veel controleren dan één keer spijt.
Heb je zelf wel eens iets geks gemerkt rond app-permissies? Of gebruik je een privacyhack die anderen moeten kennen? Deel je ervaring hieronder — ik lees graag mee, want in ons vak leer je toch vooral van elkaar… nou ja, u snapt het.
