Iedereen kent het horrorverhaal: je bent op vakantie in Spanje of net geland in Bali — en plots besef je dat je paspoort weg is. Het overkwam mij zo’n drie maanden geleden op Schiphol. Geloof me, schrikken doe je sowieso, maar paniek is het laatste wat je nodig hebt. De eerste uren zijn beslissend. Hier is wat ik geleerd heb (en wat het internet vaak niet vertelt).

Adem in, check om je heen — is hij écht weg?

Klinkt flauw, maar 1 op de 5 Nederlanders vindt zijn “kwijtgeraakte” paspoort gewoon terug in een zijvak van de tas. Vraag gerust even aan je reisgenoot om te kijken — soms zie je in paniek over het hoofd wat onder je neus ligt. En ja, ik had destijds het mijne gewoon onder het leesboek in m’n rugzak gestopt… Dom, maar typisch.

Contacteer direct de lokale politie (ook als je haast hebt)

De meeste ambassades kunnen geen nooddocument regelen zonder een officieel politieverklaring van vermissing. Tip van mijn Amsterdamse buurvrouw: maak direct foto’s van de plek, je tas, en alles wat relevant kan zijn. De politie reageert soms sloom — in Valencia duurde het voor een vriendin wel 1,5 uur voor ze überhaupt geholpen werd, dus begin meteen.

• Ga fysiek naar het dichtstbijzijnde politiebureau
• Vraag om een schriftelijk bewijs. “Loss report” noemen ze dat vaak internationaal
• Noteer gelijk het nummer van je zaak, je gaat het eindeloos nodig hebben

Bel de Nederlandse ambassade — niet appen, gewoon bellen

Whatsapp of e-mail werkt meestal voor geen meter. Mijn collega miste ooit haar vlucht in Istanbul omdat ze dagen wachtte op antwoord per mail. Direct bellen dus, zeker binnen kantooruren. Vaak kun je de ambassade in het buitenland bereiken via: +31 247 247 247 (24/7 BZ contactcenter).

En onthoud: in drukke hoofdsteden als Parijs of Berlijn staan soms rijen tot buiten. Vraag altijd of je een afspraak kunt krijgen op dezelfde dag, eventueel met spoed. Ben je je ID-kaart ook kwijt? Geef het meteen erbij door — anders sta je bij het loket voor niets te wachten.

Zorg voor een pasfoto en geld (en een beetje geduld)

Het klinkt als een grap, maar in veel landen moet je zélf ergens een pasfoto laten maken. Vaak kun je daarvoor terecht bij een lokale fotoservice (in Bangkok bijvoorbeeld rechtover het consulaat — goeie tip van mijn broer). Nooddocumenten zijn niet gratis — 83 euro “kas-kas” betalen, en in sommige landen accepteren ze geen pin. Cash is king, raar maar waar.

Wat als je vlucht vertrekt binnen 24 uur?

Dat is pittig — in het appgroepje van mijn reisclub circuleerde laatst zo’n verhaal: paspoort gestolen in Rome, vlucht om 7 uur ’s ochtends, ambassade pas open vanaf 9 uur. Soms helpt het om KLM of Transavia te bellen, zelf willen ze je nog wel eens herboeken als je het rustig uitlegt. Maar, eerlijk is eerlijk: 100% garantie bestaat niet.

Overweeg direct contact op te nemen met je reisverzekering — sommige bieden zelfs noodhulp ter plekke. Mijn moeder zegt altijd: “Bewaar áltijd een scan van je paspoort in je e-mail.” Niet altijd waterdicht, maar het helpt.

Checklist: dit moet je binnen 2 uur geregeld hebben

• Rustig maar grondig zoeken op de plaats van vermissing
• Politieverklaring regelen (en foto’s maken voor de zekerheid)
• Ambassade bellen, telefoonnummer opslaan
• Pasfoto’s (laatste hoop: printservice of zelfs hotelreceptie)
• Cash opnemen voor kosten document
• Checken hoe laat je vlucht vertrekt — en zorgen dat je bereikbaar bent

Tot slot — wat ik zou willen weten toen ik daar stond

Er bestaat geen magische oplossing, alleen praktisch handelen. Ja, het is gedoe, ja, je wordt moe van de procedures — maar als je in actie komt binnen die eerste uren, is de kans groot dat je snel uit de penarie bent. En onthoud: het is écht bijna niemand onbekend, in elk reisgezelschap is er wel iemand die ‘m kwijt is geraakt.

Misschien heb jij nog een briljante tip? Laat ‘m vooral achter in de reacties — je weet maar nooit wie je er straks mee helpt…