Heeft u ooit geluisterd naar de wasadviezen van uw oma — en stiekem uw wenkbrauwen opgetrokken? Ik ook. “Witte was alleen op maandag, nooit warme lucht bij wol, en altijd een scheut azijn erbij.” Tja. Maar maanden terug hoorde ik iets geks op Radio 1: blijkt dat sommige ouderwetse wasregels wetenschappelijk steek houden. Echt waar.
Sindsdien kan ik het niet laten: steeds als ik de was in de machine stop, denk ik aan die oude tips. Tijd om eens onder de loep te nemen wat er klopt — en wat misschien echt een broodje aap is. En vooral: wat u er vandaag nog mee kunt.
De klassieker: “Witte was moet buiten drogen”
In het huis waar ik opgroeide hing altijd een knisperend wit laken in de tuin. “Van de zon wordt wit weer echt wit,” zei mijn oma dan, terwijl ze de knijpers tussen haar tanden hield. Klinkt ouderwets, maar nu blijkt: ultraviolet licht breekt bepaalde vlekkenchemie af — dat ontkleuren heet dat.
Wetenschappers van Wageningen lieten zien dat zonlicht zelfs bacteriën doodt die in wasmiddel overleven. Nou is het in ons kikkerlandje niet elke week zonnig, maar ik probeer het altijd als ik kans krijg. Mijn buurvrouw zweert erbij — haar handdoeken ruiken sinds de tijd van corona standaard naar frisse lucht.
Azijn in de was? Echt geen fabeltje
“Een scheutje natuurazijn bij de laatste spoeling — dat doet wonderen voor je handdoeken.” Jarenlang dacht ik: wat een onzin. Tot een collega vertelde dat ze last kreeg van allergie door wasverzachter. Toen ik overstapte op azijn, merkte ik het verschil. Geen muffe geur meer, de kleuren blijven mooi. Volgens de Consumentenbond werkt azijn ook tegen kalkaanslag. Let op: niet overdrijven, anders gaat het rubber stinken.
Was sorteren: tijdrovend of toch nuttig?
Ik weet nog: op kamers in Utrecht gooide ik alles bij elkaar in één grote trommel. Blauw, zwart, lapjes rood — hop alles erin. Na een half jaar had ik een hele verzameling roze sokken en doffe t-shirts. Pas veel later begreep ik het nut van sorteren, vooral voor synthetisch versus katoen. Want — dat hoorde ik onlangs op een feestje — microplastics komen los tijdens heet wassen van synthetische fleece.
- Witte en gekleurde was écht apart houden
- Synthetisch liever op lager dan 40 graden
- Handdoeken en beddengoed in een eigen was vanwege pluisjes
Ja, het kost tijd. Maar scheelt uiteindelijk miskopen — of, zoals mijn moeder zegt, “je hebt toch geen geldboom.”
Koude was: goed voor het milieu én je kleding
U bent vast al gewend geraakt aan die 20 of 30-graden programma’s op moderne machines. Op de radio hoorde ik een universitair onderzoeker uitleggen dat 60% van de CO2-uitstoot van de wasmachine uit warmwatergebruik komt. Sindsdien probeer ik alles behalve beddengoed en theedoeken koud te wassen. Met verrassend goed resultaat — hoewel, misschien ben ik gewoon niet zo kritisch als het om vlekken gaat…
Tip uit m’n vriendenchat: niet altijd vullen tot de rand
Laatst in onze groepsapp: “Doe jij ook je wasmachine te vol?” Er ontstond zowat ruzie tussen de ‘volle trommel-fans’ en de ‘liever wat leger-wassers’. Ik ben er nog niet uit. Soms werkt een volle trommel, maar bij snel verwassen synthetisch — denk sportkleding — lijkt het toch beter om de machine wat leger te houden. Mijn buurjongen werkt bij een witgoedwinkel: “Mensen slaan vaak door. Te vol = slijt sneller.” Dus ja, misschien zat oma (weer) goed.
In het kort: waar zit nou écht wetenschap achter?
- Zonlicht doodt bacteriën en houdt wit écht wit
- Azijn werkt, maar met mate
- Koude was spaart milieu én stof
- Niet alles bij elkaar: scheelt kleur- en kwaliteitsverlies
- Wasdoseeradvies van oma blijkt verrassend actueel
Natuurlijk — niet elke tip is in graniet gebeiteld. Wat voor mijn oma werkte in Limburg, werkt misschien anders in Amsterdam. Maar het loont het proberen waard.
Laat uw ervaring horen!
Heeft u nog een gouden wasregel van uw ouders of buren? Wat werkt in uw gezin — of misschien totaal niet? Deel het hieronder, of stuur door naar iemand die zijn sokken altijd verliest. Wie weet halen we samen nog meer verborgen kennis naar boven. In ieder geval: succes met de volgende was!
