Wie heeft er tegenwoordig nog écht een goed gesprek zonder dat er om de vijf minuten een scherm oplicht? Volgens onderzoek uit Utrecht glijdt onze aandacht elk kwartier af naar die telefoon — maar waarom zouden we daar niet gewoon even mee stoppen? Afgelopen maand probeerde ik het: telefoon uit, gesprek aan. Klinkt suf, werkte verrassend goed.
Stiekem houden schermen ons dommer bezig
Even een paar cijfers. Gemiddeld pakken we onze telefoon zo’n 221 keer per dag — ja, dat is serieus veel. collega Ina zet zelfs haar mobiel op vliegtuigstand tijdens de lunchpauze (ik dacht: overdreven, maar misschien is zij de slimme van ons twee). In het OV in Amsterdam zie je hele coupés vol mensen naar hun scherm turen. Een gesprek? Hoogstens over het weer, óf over die ene meme op WhatsApp.
Waarom lukt het (bijna) nooit langer dan vijf minuten?
Nog geen drie minuten na “laten we even zonder telefoon zitten” hoorde ik mezelf al denken: “Zou er iets in de groepsapp zijn?”. Misschien herkenbaar. Maar als je doorzet — drie keer ademhalen, vingers van je broekzak afhouden — gebeurt er iets geks. Je merkt hoe stiltes niet bedreigend zijn, maar juist ruimte maken. Een vriend van me (hij is leraar, dus ervaringsdeskundige) zweert erbij dat zonder wifi op een verjaardag iedereen ineens wat dieper praat. Geen instant afleiding, alleen elkaar. misschien werkt dat niet voor iedereen, maar bij mij levert het iets op.
Wat levert het nu écht op?
- Minder stress (serieus, zelfs m’n smartwatch merkte het op)
- Snellere connectie met wie er voor je zit
- Gevoel van ‘echte tijd’ — alsof je weer even op de basisschool zit, zonder vier schermen tegelijk
- Meer verhalen die níet al via Insta zijn verteld
Vorige week in De Pijp probeerden mijn vrienden en ik een uur te besteden zonder telefoons op tafel. De eerste tien minuten viel het gek genoeg mee, daarna werd het lastig — tot iemand een verhaal over Friese vakanties begon. Opeens luisterden we écht, niet een half oor omdat Snapchat aandacht vroeg. In het begin wat ongemakkelijk, tegen het einde moest er een rondje koffie bij.
Hoe pak je het aan zonder dat het stom aanvoelt?
Oké, gewoon je mobiel uitzetten werkt, maar mensen vinden dat snel dramatisch. hier een paar subtielere tips — die ik, toegegeven, van m’n eigen moeder heb gejat:
- Leg je telefoon uit zicht. Profielen laten liggen = kans dat je tóch pakt. Stop ‘m in je jas, of geef ‘m aan degene die het langst zonder scherm kan (in m’n vriendengroep is dat altijd Bart — hij had ooit een Nokia tot 2017).
- Zet meldingen uit. Geen vibratie, geen lichtje — je zult merken hoeveel rust het brengt.
- Spreek af: geen socials aan tafel. Doe je het met z’n allen? Dan voelt het minder ongemakkelijk.
- Start met een gekke ijsbreker. Werkt in familiediners, kantoorborrels en zelfs tijdens thuiswerk-lunches.
Werkt het altijd?
Eerlijk? Nee. Soms heb je gewoon een dag waarop je alles wil checken — weer, nieuws, WhatsApp, Buienradar (zeker weten dat het vandaag niet alleen bij mij zo is). En af en toe pakken mensen stiekem toch hun mobiel. Maar over het algemeen: de sfeer verandert. Je hoort verhalen die je anders had gemist. In ons team op werk draait het nu zelfs iedere vrijdag om een “telefoonloze lunch” — cijfers zijn niet heilig, maar collega’s lijken het gezelliger te vinden.
Laat het eens los (of niet… maar probeer het gewoon)
In de trein naar Haarlem vorige maand vroeg een onbekende naar het boek dat ik las. Geen mobiel, alleen even offline praten. misschien klinkt het te simpel, of juist ouderwets — en misschien werkt het voor jou anders — maar het geeft rust. Leuk om eens te proberen? Deel je verhaal in de reacties hieronder, of vraag iemand in je omgeving om het morgen eens samen te doen. In ieder geval: laat je mobiel af en toe liggen. Je mist eigenlijk maar weinig online… maar offline, dat is een heel ander verhaal.
