Weet je wat me laatst opviel? Op een zaterdagochtend liep ik door een Blokker en werd gewoon overweldigd door alle glimmende, hypermoderne koekenpannen. Prijskaartjes waarvan je keukenkraan gaat roesten — en dan al die beloftes van “anti-aanbak” tot “lifetime guarantee”. Maar eerlijk: werkt zo’n nieuwe pan nu echt beter dan dat oude, zware geval uit oma’s kast? De meningen lopen flink uiteen — maar ik neig steeds vaker naar het antwoord van mijn moeder, en die steunt weer op haar moeder. Nou ja, familiegeheimen zijn niet voor niks familiegeheimen…
Is gietijzer passé? Of gewoon vergeten?
Bijna iedereen die ik ken, heeft ooit zo’n peperdure pan gekocht “voor het gemak”. Mijn collega van kantoor — Marc, die gozer van financiën — was vorige maand nog boos dat in zijn gloednieuwe pan de pannenkoeken tóch bleven plakken. En eerlijk is eerlijk: in ons WhatApp-groepje ging het er direct over los. Niemand snapt waarom die ouderwetse gietijzeren pannen uit de kast verdwenen zijn. Ze zijn zwaar, niet mooi — maar ja, ze doen wél wat ze moeten doen.
- Levensduur: Wie een beetje normaal met zijn pan omgaat, krijgt ‘m bijna niet stuk. Letterlijk, die pannen overleven je hond nog.
- Zonder gifstoffen: Niet zoals sommige pannen met een aangebakken Teflon-laag. Die mogen na één kras meteen weg.
- Heerlijke smaak: Zelfs m’n buurman — die echt niet snel onder de indruk is — zweert dat biefstuk uit het gietijzer gewoon beter smaakt.
Waarom kiezen we toch massaal nieuw?
Het is ergens best raar: je ziet advertenties met ‘Next Gen’ koekenpannen en bijna geloof je meteen dat je dat eigenlijk moét hebben. Maar gisteren zat ik bij mijn moeder aan de keukentafel: zij gebruikt nog steeds een pan die haar eigen moeder (uit Groningen!) ooit als bruiloftscadeau kreeg. Die pan? Die bakt nog altijd de beste aardappeltjes en het geheim is vrij simpel — gewoon goed inbranden en niet laten weken in water.
En dat schoonmaken? Nooit met zeep, gewoon even heet water, borsteltje erdoor, doekje — klaar.
Al die herrie met vaatwassers, fancy coating en “handwas only” labels, het is eigenlijk totale onzin als je erover nadenkt…
De praktijk: gietijzeren pan, top of een last?
Er spelen natuurlijk wat nadelen. Ze zijn loeizwaar — mijn vriendin haat het als ze net haar nagels heeft gedaan en dan dat gevaarte moet optillen. En ja, als je ze niet goed onderhoudt, kunnen ze roesten. Maar, eerlijk: geen enkele fancy pan overleeft een ongelukje met een vork. En bij gietijzer hoef je niet bang te zijn voor giftige dampen als je per ongeluk je gebakken ei vergeet (gebeurt hier vaker dan ik wil toegeven, trouwens).
Ik las laatst een artikel op NU.nl — mensen gooien massaal hun antieke pannen weg omdat ze denken dat “oud” ook meteen “slecht” betekent. Jammer eigenlijk. Want als je een gietijzeren pan één keer inbranden goed doet, kun je daar járen plezier van hebben. Mijn tip? Koop er eentje tweedehands (Marktplaats staat er vol mee), geef hem een beetje aandacht — en binnen een week vraag je je serieus af waarom je ooit iets anders hebt geprobeerd.
Zo maak je je pan als nieuw — zonder tovenarij
- Maak ‘m schoon met heet water en staalborstel (geen sop!)
- Wrijf ‘m in met zonnebloemolie of reuzel (mijn oma’s geheime tip — werkt echt)
- Leg de pan 1 uur ondersteboven in de oven (200 graden)
- Laat volledig afkoelen, en: niet bij water laten staan
En daarna — bakken maar. Vis, groenten, brood, zelfs pizza… Kan allemaal. Je hebt geen vijf verschillende pannen nodig.
Conclusie… Of toch niet?
Misschien ben ik een beetje ouderwets, of misschien is het gewoon jeugdsentiment. Maar na veel geprobeer, gesloopte antiaanbaklagen en afgeragde Teflon-pannen, ben ik toch weer terug bij oma’s “ijzeren” pan. Het voelt net wat eerlijker koken, je eten krijgt meer smaak — en je portemonnee blijft heel.
Heeft oma gewoon gelijk gehad? Of ben ik simpelweg te ongeduldig met nieuw spul… In ieder geval ben ik benieuwd naar jullie tips of “pan-verhalen” — welk geheim werkt bij jullie het best? Deel het gerust hieronder, want ik ben echt niet de enige die nog wel iets wil leren.
