Stel je voor: het gesprek loopt vast, je voelt dat het mis kan gaan — en plots herinner je je één magische zin die alles verandert. Klinkt als iets uit een TED Talk, maar het is dichterbij dan je denkt.
De vraag is: wat werkt écht, hier en nu, als het gesprek met je partner, collega of buurman op het punt staat te ontsporen?
op de fiets naar werk hoorde ik laatst van een psycholoog dit verrassend simpele antwoord. misschien zit daar wel meer in dan we denken…
Waar het bijna altijd spaak loopt
Iedereen kent ze — de gesprekken waarbij het lijkt alsof je Chinees spreekt en de ander uitsluitend Fries. in onze redactiegroep grapt iemand regelmatig: “praat je nog met je broer sinds dat familie-etentje?” Ja, soms is één zin het verschil tussen een ruzie en een opluchting.
Maar eerst: waarom lopen gesprekken zo vast? Vaak omdat we de verdediging ingaan, of alles direct willen oplossen (Nederlanders zijn er dol op – eerst de feiten, dan de emotie). Daardoor voelt de ander zich niet gehoord. Mijn moeder zegt altijd: “Eerst luisteren, dan leuteren.” Ja, mam, je had weer gelijk.
De ene zin die écht werkt
Dus, wat was die magische zin? Volgens de psycholoog, met wie ik vorige week even bij Coffee Company in Utrecht zat:
“Kun je me helpen te begrijpen hoe jij je hierover voelt?”
Eenvoudig, maar slimmer dan het lijkt. Je drukt niet jouw oordeel door, je laat ruimte voor de ander — en dat zet iets in beweging.
Toegegeven, ik was sceptisch. Maar ik probeerde het diezelfde avond uit bij een vriend die nogal fel reageerde op het nieuws over Flexwerken. Mijn standaardreactie zou zijn: “Doe eens rustig.” Maar nee — ik gooide deze ene zin erin.
Resultaat? Eerst een verbaasde blik. Toen: ‘Nou, zo voel ik me dus omdat…’ En het gesprek werd ineens… eerlijk. Nou ja, tot we op voetbal kwamen, maar daar is geen zin tegenop gewassen.
Waarom werkt het?
- Erkenning — Je erkent het gevoel van de ander zonder meteen te willen fiksen.
- Ruimte — De ander voelt dat zijn/haar emotie mag bestaan. Niet typisch Hollands, maar goud waard.
- Openheid — Het nodigt uit tot meer diepte dan alleen “ja, maar dat bedoel ik niet zo!”
Een collega uit Rotterdam zei laatst nog: “Mensen willen zich gehoord voelen, niet gehackt worden.” Soms zo simpel.
Praktische tips — zo pas je het toe
- Adem even in voordat je reageert. Echt even — ik tel vaak tot drie (soms helpt het, soms geeft het alleen wat tijd).
- Gebruik die ene zin, maar verander hem naar je eigen stijl. Bijvoorbeeld: “Hoe is dat voor jou?” of “Wat doet dit met je?”
- Laat het antwoord gewoon even komen. Geen interruptie, geen ‘maar’ — laat die Hollandse directheid even los.
En ja, soms werkt het niet direct. Mijn buurvrouw (groot fan van snelle conclusies) keek me laatst aan alsof ik een geheime agenda had. Maar hé, beter dan schreeuwen over het vuilnis toch?
Dus… werkt het echt altijd?
Nou… niet altijd. Sommige mensen willen gewoon hun gelijk halen, wat je ook zegt. En ik ben ook niet de Dalai Lama — soms flap ik er iets uit voor ik nadenk. Maar in minstens de helft van de gevallen zie ik het: minder drama, meer echte verbinding. Misschien is dat al genoeg.
In elk geval, probeer het eens bij je volgende lastig gesprek. Je zult verbaasd staan — of in het slechtste geval verandert er niks, maar heb je het in elk geval geprobeerd. in ieder geval, laat weten hoe het ging. Of beter nog: welke zin werkt voor jou? Zet gerust een reactie — altijd benieuwd naar verhalen van dichtbij huis.
