Wist je dat Nederlanders gemiddeld meer dan 6 uur per dag zittend met hun neus in de boeken of achter de laptop doorbrengen? Nog opvallender: veel mensen zweren bij hard leren, maar voelen zich aan het eind van de dag compleet uitgeput, alsof ze een marathon hebben gelopen — terwijl ze eigenlijk alleen maar gestudeerd hebben. Herkenbaar? Je bent niet de enige.
Mijn collega zei laatst dat haar zoon na één dag tentamenstress “letterlijk over het toetsenbord in slaap viel”. Maar waarom worden we eigenlijk zo moe van iets als studeren? Nieuw onderzoek van Nederlandse psychologen laat zien: het is meestal niet het leren zelf, maar een simpele denkfout die bijna iedereen maakt…
De klassieke studiefout: uren maken zonder pauze
Even eerlijk: wie heeft zich ooit schuldig gemaakt aan eindeloos blokken zonder echte pauze? Ik in elk geval wel — en waarschijnlijk u ook. Vooral vlak voor examens zie je overal studerende studenten met blikjes Red Bull en ongezonde snacks. Maar onderzoek van de Universiteit van Groningen toont aan: lang achter elkaar leren maakt je hersenen niet slimmer, maar juist vermoeider. Blijkbaar werkt onze concentratie als een volle boodschappentas — uiteindelijk valt er gewoon niks meer bij.
- Moeite met focussen na een uur?
- Alles vliegt het ene oor in, het andere uit?
- Na een dag plannen alsnog vergeten wat je hebt gedaan?
Dan ben je waarschijnlijk in de “overbelastingsval” gestapt. En geloof me, dat is geen zeldzaamheid.
Waarom maken we deze fout?
In Nederland heerst er rond universiteiten en scholen nog steeds de mythe: “Veel studeren = goed bezig zijn.” Mijn oude docent psychologie waarschuwde daar al tegen, maar ja — meestal luisteren we pas als het te laat is. In onze groepsapp van de studie kwam vorige maand iemand erachter dat hij na 2 uur Netflix sneller herstelde dan na 4 uur non-stop leren…
De échte oorzaak? We onderschatten hoe belangrijk rustmomenten zijn voor je brein. Zonder pauzes stapelen stresshormonen zich op. Je wordt niet slimmer, maar vooral: veel moeër. De psycholoog Sonja Bakker (niet te verwarren met de dieetgoeroe) zegt: “Studeren is vooral topsport voor je hoofd — zonder herstel win je nooit.”
Hoe doe je het beter? Drie simpele trucs uit de praktijk
Oké, genoeg theorie — hoe voorkomt u deze studiefout? Ik deel graag drie dingen die bij mij (en bij veel vrienden) echt werken. Misschien niet voor iedereen — maar proberen kan geen kwaad, toch?
- Pas de Pomodoro-techniek toe. 25 minuten geconcentreerd werken, 5 minuten pauze. Na vier rondes een langere pauze. Sinds ik dat probeer, merk ik—minder hoofdpijn, meer energie. Mijn buurvrouw zegt zelfs dat ze hierdoor minder last heeft van uitstelgedrag.
- Varieer je studeerplek. In plaats van altijd achter datzelfde bureau te zitten: probeer eens de UB, de stadsbibliotheek of een koffiezaak bij jou om de hoek (CoffeeCompany aan het Stationsplein is mijn persoonlijke favoriet).
- Neem échte pauzes (zonder scherm!) Zet je mobiel op vliegtuigstand tijdens het leren en ga in de pauze naar buiten — al is het maar 5 minuten. Geloof me, een rondje om het blok doet wonderen — hoewel mijn moeder altijd zei dat frisse lucht alleen voor kinderen was…
Nog een paar kort-door-de-bocht tips
- Drink genoeg water (klinkt saai, werkt verrassend goed—al ben ik zelf meer van de thee)
- Slaap is belangrijker dan “die laatste samenvatting” afmaken
- Wissel lastige stof af met makkelijke taken
- In ons huis werkt een ouderwetse kookwekker trouwens beter dan elke app — misschien toeval, misschien niet…
Tot slot
Dus, de volgende keer dat u zichzelf betrapt op eindeloos leren en alleen maar moe bent — denk dan eens terug aan deze tips. Misschien heeft mijn aanpak niet voor iedereen hetzelfde effect, maar minder uitgeput thuiskomen? Daar heb ik in elk geval geen spijt van. En wie weet, heeft u een eigen gouden tip — deel het in de reacties, want eerlijk, soms ben ik ook gewoon benieuwd hoe anderen het volhouden…
In ieder geval: succes — en vergeet die pauze niet. In het ergste geval helpt het even weinig, maar ach… dan weet u dat ook weer.
