Introductie van de belastingstijgingen

De Britse premier heeft aangekondigd dat er voor 26,1 miljard pond ($34,4 miljard) aan belastingverhogingen zullen plaatsvinden. Dit gebeurde naar aanleiding van een onverwacht lek van economische en financiële prognoses door de onafhankelijke instantie, het Office for Budget Responsibility (OBR), dat eerder die dag op de website werd geplaatst. Hierdoor kwam de nieuwe begrotingsmaatregel in de voorgespreksfase al tot uiting, nog voordat deze officieel werd gepresenteerd in het parlement.

Aankondiging en reactie op het lek

Rachel Reeves, de Britse minister van Financiën, benadrukte dat het lek van de OBR een ernstige fout was, die werd toegeschreven aan een ’technische storing’. Ze verklaarde dat de informatie ’te vroeg op onze website verscheen’ en uitte haar teleurstelling over de situatie. Reeves beklemtoonde dat haar eerste prioriteit was het herstel van de publieke financiën van het Verenigd Koninkrijk, in een periode waarin haar tweede begroting sinds de herwonnen machtspositie van de Labour-partij na 14 jaar werd gepresenteerd. Ze onderstreepte dat deze uitdaging beperkte ruimte bood voor fiscale of uitgavenwijzigingen.

Belangrijkste fiscale maatregelen

Bevriezing van belastingdrempels

Het grootste financiële effect van de begroting wordt verwacht door het bevriezen van de belastingtarieven en normen voor nationale verzekeringen, waardoor arbeidsgelden niet zullen stijgen en tevens meer mensen in hogere belastingcategorieën terechtkomen. Tegen 2029-2030 zullen ongeveer 780.000 mensen voor het eerst in de basisbelastingklasse vallen, naast 920.000 hogere belastingbetalers en 4.000 extra betalenden in de hoogste schijf. Deze maatregel wordt geraamd om zo’n 8,3 miljard pond ($10,95 miljard) op te leveren en wordt verlengd tot 2030-2031.

Andere fiscale veranderingen

• Naast de bevriezing wordt er 4,7 miljard pond ($6,2 miljard) gegenereerd door een nationale verzekeringsbijdrage op pensioenbijdragen die via salaris worden gedaan.
• Daarnaast wordt er 2,1 miljard pond ($2,77 miljard) extra geheven door verhogingen van belastingtarieven op dividenden, onroerend goed en spaargeld met 2 procentpunten.

De OBR verwacht nu dat de belastingdruk zal toenemen tot 38,3 procent van het Bruto Binnenlands Product (BBP) tegen 2030-2031, wat het hoogste niveau ooit is.

Overige inkomstenmaatregelen

• Een ‘mansion tax’ op woningen boven de 2 miljoen pond ($2,6 miljoen) wordt ingevoerd per 2028, waarmee naar schatting 400 miljoen pond ($527,6 miljoen) gewonnen wordt.
• Vanaf april 2028 wordt een nieuwe belasting van 3 pence (4 cent) per mijl voor elektrische en plug-in hybride voertuigen geheven, wat ongeveer 1,4 miljard pond ($1,85 miljard) oplevert.
• Reeves kondigde tevens een verhoging aan van de belasting op gokken op afstand, van 21 naar 40 procent. Dit moet in totaal meer dan 1 miljard pond ($1,3 miljard) genereren tot 2031.

Economische vooruitzichten en groeiverwachtingen

De fiscale aanscherping speelt zich af tegen een economische context die zwakker wordt. Hoewel de OBR de groeiverwachting voor het BBP in 2025 heeft verhoogd van 1 naar 1,5 procent, heeft het de prognoses voor het middellange termijn verlaagd. Voor 2026 daalt de verwachte groei van 1,9 naar 1,4 procent, voor 2027 van 1,8 naar 1,5 procent, met vergelijkbare afnames tot en met 2029. Een groot deel van deze afname is te wijten aan lagere verwachtingen voor productiviteitsgroei.

Reeves benadrukte dat de fragiele economische vooruitzichten het gevolg zijn van het beleid van de vorige Conservatieve regering en dat haar aanpak vooral gericht is op stabiliteit, in lijn met de beleidsboodschap van de Labour-partij sinds haar aantreden in juli vorig jaar.

Controverse en politieke implicaties

De lek van de OBR-verslaggeving overschaduwde de officiële presentatie en leidde tot kritiek vanaf de oppositie. Kemi Badenoch, leider van de Conservatieven, noemde het incident een ‘beschamende blunder’ die het Verenigd Koninkrijk frivoliteiten en onprofessionalisme zou opleveren. Ze suggereerde dat Reeves mogelijk haar ontslag moet overwegen.

Mel Stride, de Labour-schaduwfinanciënwoordvoerder, veroordeelde het voortijdig openbaar maken van marktgevoelige informatie als ‘volstrekt schandalig’ en wees op de mogelijke strafrechtelijke consequenties.

De begroting is voor Labour-politici een precair moment, nu de partij te maken heeft met lage peilingen en interne onrust over een mogelijke leiderschapswissel. Analisten vrezen dat een politieke misser de crisis nog kan verdiepen.

Reeves bleef volhouden dat het Labour-plan de prognoses zal overtreffen en dat de basis wordt gelegd voor duurzame groei, door onder meer infrastructuur en woningbouw te stimuleren.