Rusland heeft de Duitse internationale omroep Deutsche Welle (DW) aangewezen als een “onwenselijke organisatie”. Dit betekent dat alle vormen van samenwerking met de omroep vanaf dat moment vervolgd zullen worden. De maatregel werd dinsdag opgenomen in het register van het Ministerie van Justitie, na uitspraken van Vasily Piskarev, voorzitter van de commissie van de Russische parlementaire investigatiecommissie voor buitenlandse inmenging in de binnenlandse aangelegenheden van Rusland.

Piskarev stelde dat DW zich positioneerde aan de voorhoede van vijandige anti-Russische propaganda. Volgens hem ondermijnt de omroep met haar berichtgeving de nationale belangen en de veiligheidsconcepten van Rusland.

De betekenis van de classificatie ‘onwenselijk’

Het label ‘onwenselijk’ impliceert dat iedere vorm van samenwerking of financiering van DW in Rusland strafbaar wordt gesteld. Russische autoriteiten gebruiken deze classificatie regelmatig voor organisaties die zij beschouwen als bedreigingen voor de constitutionele orde of de nationale veiligheid. De desbetreffende wetgeving voorziet in gevangenisstraf tot vijf jaar voor het financieren van dergelijke activiteiten, en tot zes jaar voor het organiseren ervan.

Voorgaande maatregelen en reactie van DW

Voorheen werd DW al uitgeroepen tot een ‘vreemd agent’, een label dat vaak wordt gebruikt om kritisch journalistiek werk en oppositie tegen het beleid van president Vladimir Poetin te onderdrukken. Ondanks de nieuwe verbodsmaatregel blijft DW vasthouden aan haar werkzaamheden. Volgens directeur Barbara Massing zal het omroep niet ontmoedigen.

“Deze nieuwste poging om de vrije media het zwijgen op te leggen, toont de flagrante schending van persvrijheid door het Russische regime en haar angst voor onafhankelijke informatie,” verklaarde Massing. Ze benadrukte dat het Russische taalgebruik van DW, ondanks censuur en blokkades, inmiddels een groter publiek bereikt dan ooit tevoren.

Reactie vanuit Duitsland en de situatie in Rusland

De Duitse overheid veroordeelde de Russische beslissing. DW citeerde overheidswoordvoerder Stefan Kornelius, die stelde dat deze maatregel aangeeft dat “de Russische leiderschap bang is voor onafhankelijke informatie, vooral over de oorlog in Oekraïne.” Het Duitse Buitenlandse Ministerie verklaarde dat “de persvrijheid in Rusland niet langer gegarandeerd kan worden,” aldus DW.

De omroep merkte op dat haar Russische publiek via alternatieve manieren zoals VPN’s en andere browsers nog steeds toegang heeft tot haar content. Sinds het begin van de volledige invasie van Oekraïne door Rusland in februari 2022, heeft het Russische ministerie van Justitie tientallen groepen die het Kremlin en haar handelen bekritiseren, verboden.

Vervolgontwikkelingen en gerichte aanvallen

Dinsdag werd duidelijk dat de Russische autoriteiten ook Duitsland beschuldigden van een cyberaanval op het systeem van de luchtverkeersleiding en van het verspreiden van desinformatie voorafgaand aan de parlementsverkiezingen in februari. Rusland ontkende echter deze beschuldigingen, die zij omschreven als “absurd” en “zonder enige basis”.

Daarnaast ondervond het Duitse parlement, de Bundestag, maandag een groot e-mailstoringen waarvan de Duitse autoriteiten verklaarden dat ze het gevolg waren van een Russische cyberaanval.