Je staat weer in de rij bij Albert Heijn, iemand botst ongezien tegen je aan en zonder na te denken floept er uit: “Sorry!” Herkenbaar? Je bent niet alleen — volgens een onderzoek uit Rotterdam zeggen Nederlanders gemiddeld zes keer per dag onnodig sorry. Maar op de GGZ-conferentie in Utrecht vorige maand kwam iets opvallends naar voren: psychologen raden het af om overal je excuses voor aan te bieden. Sorry zeggen is uit. Wat werkt wél — en waarom?
Waarom zeggen we eigenlijk zo vaak sorry?
Het klinkt beleefd, bijna schattig, maar overmatig sorry zeggen is voor veel Nederlanders eerder automatisme dan oprechte spijt. Dat vertelde mijn collega laatst op kantoor nog: “Ik zeg sorry als ik niés verkeerd deed — gewoon omdat ik snel het ongemak wil vermijden”. Je wilt aardig gevonden worden, niemand voor het hoofd stoten, dus die sorry komt er standaard uit. Maar het effect kan averechts zijn.
- Sorry voor iets waar je geen schuld aan hebt, maakt je minder krachtig
- Te vaak sorry – mensen gaan je minder serieus nemen
- Je benadrukt juist het incident terwijl je het snel wilt gladstrijken
Kortom, soms is sorry zeggen meer een sociale gewoonte dan een goede gewoonte.
Psychologen zeggen: overweeg alternatieven
Op de conferentie werd een tip gedeeld door een jongeman uit Amersfoort die zichzelf jarenlang als “sorry-machine” zag. De switch kwam toen zijn psycholoog iets simpels zei: “Zeg eens bedankt in plaats van sorry.” Klinkt banaal — maar het werkt verrassend goed.
Stel je voor, je komt te laat bij je afspraak. In plaats van “Sorry dat ik te laat ben” wordt het “Bedankt dat je even op me hebt gewacht”. Het effect? De sfeer is meteen minder ongemakkelijk en de ander voelt zich gewaardeerd, niet belast.
- “Dankjewel voor je geduld” in plaats van “Sorry dat ik traag was”
- “Fijn dat je het zegt” — als je feedback krijgt in plaats van meteen verdedigen
- Gewoon stil zijn. Soms hoeft er niks gezegd te worden — dat is echt zo
Zelf proberen? Dit zijn concrete stappen
- Let een week lang op wanneer je sorry zegt. Noteer het. Echt — schrikbarend vaak…
- Vervang de eerstvolgende “sorry” door “dankjewel”. Klinkt vreemd, maar probeer het gewoon
- Bespreek het met iemand. Mijn buurvrouw uit Delft doet maandelijks een “sorry-challenge” via WhatsApp. Het helpt echt als je samen observeert
- Accepteer dat het ongemakkelijk voelt. Het gaat niet van de ene op de andere dag
Hoewel misschien niet iedereen er klaar voor is — als je merkt dat je altijd verantwoordelijkheid neemt voor alles, kan het geen kwaad om deze gewoonte eens onder de loep te nemen.
Is sorry-zeggen nu helemaal passé?
Nee, natuurlijk niet. Er zijn situaties waarin een oprechte sorry nodig is. Je fietst iemand bijna van z’n sokken — dan is sorry het minste. Maar voor kleine sociale wrijving? Denk Twente, niet Tokyo: direct, vriendelijk, maar zonder onnodige excuses. Zoals mijn moeder altijd zegt: “Er zijn woorden als dankjewel, begrijp je velen malen verder mee.”
In het kort: probeer het eens uit, praat met vrienden — misschien doet het wel meer met je dan je nu denkt. En als het niet werkt, ach… dan ga je gewoon weer ouderwets sorry zeggen. In ieder geval, deel gerust jouw ervaring hieronder of stuur het artikel door naar de grootste sorry-zegger in je omgeving.
