Amerikaanse interventie en de roep om vrijlating

De Amerikaanse president Donald Trump heeft zich persoonlijk gericht tot de Chinese leider Xi Jinping om de vrijlating te verkrijgen van Jimmy Lai, een vooraanstaande Hongkongse mediabaas en voorvechter van democratie. Tijdens een vergadering uitte Trump zijn diepe zorgen over Lai’s gezondheid, nadat deze was veroordeeld.

Op maandag oordeelde het Hooggerechtshof van Hongkong dat Lai schuldig was bevonden aan drie aanklachten in een proces dat onder de nationale veiligheidswet viel. Deze uitspraak werd gewaardeerd door mensenrechtenorganisaties als een significante aanslag op de persvrijheid in de stad.

Aanklachten en strafrechtelijke procedure

De aanklachten tegen Lai omvatten het organiseren van samenzweringen om buitenlandse regeringen te stimuleren actie te ondernemen tegen Hongkong of China, evenals het publiceren van materiaal dat volgens de autoriteiten onrust zaaide tegen de Chinese overheid. Lai ontkende alle schuld en riskeert zelfs levenslang na de veroordeling.

Trump verklaarde dat hij met Xi had gesproken en hem had gevraagd de vrijlating van Lai te overwegen. Hij vermeldde niet precies wanneer deze verzoeken waren gedaan, maar zei wel dat Lai ouder is en niet in goede gezondheid verkeert. “We zullen afwachten wat er gebeurt,” zei hij.

Diplomatieke spanningen en internationale reacties

In oktober had Trump Xi tijdens een ontmoeting in Zuid-Korea al aangesproken over de zaak van Lai. Kort na Trumps uitspraak bevestigde de Amerikaanse staatssecretaris Marco Rubio dat de uitspraak de vastberadenheid van Beijing onderstreept om dissent te onderdrukken. Volgens Rubio probeert China met deze veroordeling degenen het zwijgen op te leggen die zich inzetten voor vrijheid van meningsuiting en andere grondrechten.

De rol van Jimmy Lai en de invloed op de media

Lai was de oprichter van de inmiddels opgeheven tabloid Apple Daily, een krant die bekend stond om haar kritische verslaggeving en steun voor de democratie in Hongkong. Zijn langdurige gevangenschap van meer dan 1.800 dagen heeft geleid tot grote zorgen over de mediaomgeving in de regio.

Volgens Rubio is Lai’s gezondheid tijdens zijn detentie aanzienlijk verslechterd. Hij roept op tot een humanitaire aanpak en de onmiddellijke vrijlating van Lai. Zijn oproepen worden ondersteund door het Verenigd Koninkrijk, dat eveneens de veroordeling bestempelt als een politiek gemotiveerde vervolging en pleit voor de vrijlating van Lai, die de Britse nationaliteit bezit.

Mensenrechten en de internationale reactie

Sebastien Lai, de zoon van Jimmy Lai, stelde dat het tijd is dat China actie onderneemt en dat de vrijlating van Lai een voorwaarde moet zijn voor het verbeteren van de relaties met Beijing. Zijn dochter, Claire, voegde toe dat Lai zijn politieke activisme zou opgeven als hij wordt vrijgelaten en dat hij vooral wil herenigen met zijn familie en zijn geloof wil belijden.

Lai wordt binnen de VS gesteund door een coalitie van voorvechters van democratie, persvrijheid en christelijke activisten. Zijn organisatie, Apple Daily, sloot in 2021, nadat het bekendst stond om haar scherpe kritieken op de Chinese regering. De media in Hongkong hebben sindsdien hun kritische verslaggeving afgebouwd uit vrees voor vervolging, wat heeft geleid tot een scherpe daling in de ranking van persvrijheid van de stad, die nu op de 140e plaats staat van 180 landen, volgens RFA.

De gevolgen voor Hong Kong en de toekomst

Edward Li, voormalig redacteur bij Apple Daily en momenteel woonachtig in Taiwan, liet weten dat het afsluiten van de krant een symbool is van het verlies van een krachtige stem in Hongkong. “Hongkong heeft geen Apple Daily meer, geen sterke kritische stem voor de overheid,” aldus Li. “Daarom voelen wij de noodzaak om die rol op ons te nemen.”