Wat is het beleid dat de VS willen invoeren?
Volgens aankondigingen van de Amerikaanse douane en grensbescherming (CBP) in de Federal Register, is de regering van plan om reizigers uit bepaalde landen die onder het Visa Waiver Program reizen, te verplichten om gegevens over hun social media-activiteiten van de afgelopen vijf jaar aan te leveren. Deze maatregel moet vóór toegang tot de Verenigde Staten worden genomen. Onder de nieuwe regels zouden deze reizigers hun social media-accounts, gebruikersnamen of handles beschikbaar moeten stellen, zonder dat zij hun inloggegevens hoeven te verstrekken. CBP zal op basis hiervan openbare informatie op social media-profielen bekijken. Het voorstel bouwt voort op de regelgeving uit januari 2025, ondertekend door voormalig president Donald Trump, en is in overeenstemming met de uitvoeringsbevels gericht op het versterken van de nationale veiligheid door meer controle op buitenlandse bezoekers.
Welke groepen worden getroffen door deze maatregel?
Het vereiste geldt voor reizigers die gebruikmaken van het Electronic System for Travel Authorization (ESTA), dat door het Visa Waiver Program wordt gebruikt. Dit programma geeft burgers van 42 landen de mogelijkheid om tot 90 dagen in de VS te verblijven voor toerisme of zakelijke doeleinden. Tot de landen behoren onder meer het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Qatar, Griekenland, Malta, Nieuw-Zeeland, Australië, Japan, Israël en Zuid-Korea. De ESTA controleert automatisch de aanvragers en verleent reisgoedkeuring, zonder dat een persoonlijke afspraak bij een Amerikaanse ambassade nodig is. Aanvragers moeten wel enkele basisgegevens verstrekken, zoals ouders’ namen, e-mailadressen en informatie over eventuele strafrechtelijke veroordelingen.
Hoe zal de uitvoering eruitzien?
Na invoering van het voorstel moeten reizigers CBP voorzien van een lijst met social media-accounts of gebruikersnamen van de afgelopen vijf jaar. Ze hoeven hiervoor geen wachtwoorden of inloggegevens te verstrekken. CBP zal enkel de publieke informatie op de profielen bekijken. Daarnaast wordt reizigers gevraagd om aanvullende persoonlijke gegevens aan te leveren, zoals alle telefoonnummers die ze de afgelopen vijf jaar hebben gebruikt, en e-mailadressen van de afgelopen tien jaar. Voor sommige gevallen wordt gepland om extra gegevens toe te voegen aan de ESTA-gegevens, waaronder metadata van foto’s, informatie over familieleden (zoals geboorteplaatsen en telefoonnummers) en biometrische data zoals vingerafdrukken, DNA en irisscans, zodra dat mogelijk is. De regering geeft niet aan welke criteria men precies zal gebruiken bij de beoordeling van social media-accounts of waarom deze gegevens worden verzameld.
Wanneer treedt dit beleid in werking?
Het exacte moment van invoering is nog niet bekend. Het voorstel bevindt zich momenteel in de publieke consultatiefase, waar burgers 60 dagen de tijd hebben om commentaar te leveren voordat het definitief wordt vastgesteld, zoals vermeld in de Federal Register.
Waarom is de Amerikaanse overheid dit nu gaan doen?
Reizigers uit landen die niet onder het Visa Waiver Program vallen, waren sinds 2019 al verplicht hun social media-accounts te openbaren, en dit nieuwe voorstel is een uitbreiding daarvan. Tijdens Trump’s presidentschap werd deze maatregel voor het eerst ingevoerd, en ook onder de regering-Biden bleef deze in stand. De CBP en USCIS streven er al geruime tijd naar om deze regels verder uit te breiden, onder meer tot het verplicht stellen van openbaar maken van social media-profielen voor alle soort visa-aanvragen, inclusief naturalisatieprocedures. Daarnaast heeft het State Department recentelijk aangekondigd dat alle F-, M- en J-visa-aanvragen verplicht worden hun social media-accounts openbaar te maken, als onderdeel van een strengere screening om nationale veiligheidsrisico’s te detecteren.
Wat betekent dit voor privacy en gegevensbescherming?
De aankondiging onderstreept dat de uitbreiding van de gegevensverzameling ingrijpende privacy-implicaties heeft. Reizigers moeten niet alleen social media-handles verstrekken, maar ook alle telefoonnummers en e-mailadressen van de afgelopen tien jaar, plus biometrische gegevens. Volgens Caroline DeCell, een jurist bij het Knight First Amendment Institute van Columbia University, is de privacy-gevolg enorm, omdat deze informatie ook details van familieleden omvat en de online anonimiteit van gebruikers kan verminderen. Zij wijst erop dat het verzamelen van al deze persoonlijke gegevens bijna alle niet-Amerikaanse burgers die in de VS willen verblijven of werken, zou kunnen onderwerpen aan langdurige surveillance. Zelfs Amerikaanse burgers die via gezinsverbindingen een immigratieproces doorlopen, zouden hierbij betrokken kunnen worden.
Wat zijn de gevolgen voor vrijheid van meningsuiting?
De Eerste Amendement van de Amerikaanse Grondwet garandeert onder meer de vrijheid van meningsuiting en religie. De uitbreiding van toezichtmaatregelen kan dit echter onder druk zetten, doordat mensen minder geneigd zullen zijn om zich online vrij uit te spreken of publieke discussie te voeren. Sommige experts waarschuwen dat deze maatregelen een sterke negatieve invloed kunnen hebben op het recht op vrije meningsuiting en dat zij mogelijk het reisgedrag van buitenlandse bezoekers beperken. Caroline DeCell benadrukt dat de maatregelen een grote verandering vormen voor de bescherming van burgerlijke vrijheden in de VS.
