Wist je dat ruim 60% van de Nederlanders geen idee heeft waar hun geld precies blijft? Volgens het CBS verdwijnt er elke maand een stille stroom euro’s uit onze portemonnee — en daarna is het weer wachten tot de volgende salarisbetaling. Nou, drie maanden geleden besloot ik het anders te doen: gewoon alles noteren. Echt élke euro. Kleine uitgaven, fooi bij Coffeecompany, zelfs die impulsieve kaasstengel bij AH To Go op Den Haag Centraal. Kan het je leven veranderen? Misschien. Maar laten we voorlopig even nuchter blijven.

Waarom zou je dit überhaupt proberen?

Er zijn van die tips die je elke januari in het NRC leest: hou een kasboekje bij, maak een Excel van je uitgaven. Meestal klinkt het suf — alsof je teruggaat naar de huishoudboekjes van je oma in Amersfoort. Maar wie in 2024 niet weet hoeveel geld er ongemerkt weglekt aan boodschappen of zakelijk parkeren in Amsterdam, snijdt zichzelf onnodig in de vingers.

Sinds corona (ja, het blijft terugkomen in gesprekken op kantoor) lijkt alles duurder. Mijn collega Erik uit Rotterdam barst altijd in gepeperde tirades uit over Jumbo vs Albert Heijn-prijzen — en eerlijk, hij heeft een punt. Alleen: roepen dat alles duur is, is wat anders dan inzicht hebben in je patronen. Dus afgelopen maand besloot ik: 40 dagen alles strak bijhouden. Niet in een app — gewoon ouderwetse notities op telefoon. Lekker kneuterig, beetje kneu, maar wel eerlijk.

Wat gebeurt er echt als je alles registreert?

• Je schrikt soms van jezelf. Op dag 3 kwam ik erachter dat mijn ‘even koffie halen’ routine meer kost dan mijn maandelijkse OV-abonnement. Vraag niet hoe — gewoon allemaal losse bonnen, nooit iets gemerkt. Misschien ben ik de enige, misschien ook niet.
• Je denkt langer na voor je pint. Plots sta je bij de FEBO (Rotterdam Centraal, standaard rij) en denk je: “Wil ik dit echt, wetende dat ik het straks weer moet noteren?”
• Je wordt creatief. Ik ging soep maken van restjes omdat ik geen zin meer had om weer wat bij de Ekoplaza te halen. Mijn moeder zei altijd: “Van restjes kun je soep maken én geld besparen.” Nou, ze had gelijk.
• Het houdt nooit honderd procent lang vol (of toch wel?). Rond dag 28 werd het bijhouden vervelend. Mijn dagboekje kreeg steeds meer typefouten — misschien zegt dat ook wat.

Concrete voordelen (en waar het misging)

Op dag 17 stond de teller op 122,40 euro ‘onnodig’ uitgegeven. Ik hield nooit van het woord “onnodig”, maar als je alles opschrijft, word je ineens eerlijker. Had ik die tweede biertje nodig toen Utrecht PSV versloeg? Geen idee. Achteraf voelt het als een kleine zonde.

Een opvallend voordeel — je zoekt alternatieven zonder moeite. Voorbeeld? Mijn buren in Haarlem organiseerden een ‘bring your own’ diner. Scheelt geld, tijd, én gezeur over wie betaalt. Toch begon ik mezelf op een gegeven moment te betrappen op het afwegen: is iets echt niet nodig, of word ik nu te karig? Hoewel, misschien ben ik gewoon licht neurotisch…

Tips als je het zelf wilt proberen

1. Kies één vast moment per dag om te noteren. Doe het direct na het eten, of voor je naar bed gaat. Anders vergeet je gegarandeerd de helft.
2. Gebruik wat voor jou werkt. Mijn buurman zweert bij Excel, ik gebruik notities in m’n telefoon, een collega print zelfs elke week zijn bankafschrift. Er is geen heilige graal.
3. Wees niet te streng. Fouten maken mag. Eén dag vergeten, daarna weer oppakken — niemand kijkt met je mee (behalve misschien je partner…)

En nog iets wat mijn accountant laatst zei tijdens ons Zoom-gesprek: schrijf niet alleen wat je uitgeeft, maar vooral waarom. Dat geeft meer inzicht dan enkel bedragen tellen.

Waarom 40 dagen?

We hebben het niet alleen van de vastentijd — volgens gedragswetenschapper Kim Lammers (ergens in Groningen) heb je minstens 30 dagen nodig om patronen te zien. 40 dagen vertraagt je impulsen. Geloof me, de derde week ga je op automatisch piloot, daarna is het puur nieuwsgierigheid of lichte koppigheid. In ons buurtchat zeggen sommigen trouwens dat een maand ook genoeg is — maar ja, die rekenden hun boodschappen dan weer niet apart…

in het kort: je leert jezelf financieel beter kennen. Of je er rijker van wordt? Twijfelachtig. Maar je snapt wel waar je geld blijft. En soms is dát al winst genoeg. In ieder geval ga je daarna nooit meer achteloos €7,- uitgeven bij een hippe koffietent zonder te weten waarom.

Heb je zelf ooit jouw uitgaven zo streng bijgehouden? Wat leverde het je op (behalve lichte schuldgevoelens)? Deel je verhaal hieronder — wie weet inspireert jouw tip weer iemand anders om eindelijk zicht te krijgen op hun euro’s.