Wist je dat Nederlanders gemiddeld meer dan 3 uur per dag op hun smartphone zitten? Dat las ik vorige maand in het AD, en eerlijk gezegd – het verbaasde me niet. Maar hier komt het gekke: wat als je die routine volledig doorbreekt? Stel je voor: je zet je telefoon elke avond om 20:00 uit, een hele maand lang. Gaat de wereld dan stilvallen, of krijg je er eigenlijk iets nieuws voor terug? Vorige maand besloot ik het te proberen. Mijn collega’s dachten dat ik gek was, mijn buurman lachte – en toch… Ik deed het.

Waarom zou je dit willen proberen?

• Je slaapt waarschijnlijk beter – het blauwe licht van je scherm verstoort écht je slaap.
• Meer tijd om te lezen, te sporten, of gewoon te niksen.
• Geen eindeloze groepsapps meer. Even rust in je hoofd.

Toegegeven, het idee kwam deels uit frustratie. Laatst zei mijn moeder tijdens het eten: “Jij zit vaker met je telefoon dan met ons te praten.” Dat bleef hangen. Het klinkt dramatisch, maar… een maand zonder avondscherm leek me hét experiment. In het begin voelde het als een grap. Maar gaandeweg kwam er van alles boven drijven.

Eerste week: afkicken, letterlijk en figuurlijk

De eerste avonden waren eerlijk gezegd lastig. Elke trilling dacht ik te horen, elke piepje in huis leek van mijn mobiel te komen. Je kent het vast – dat spiergeheugen om tóch nog even Instagram of NOS te checken. Soms voelde het zelfs saai, al durf ik dat bijna niet toe te geven. Op dag drie, rond 20:30, betrapte ik mezelf erop dat ik uit verveling in een boek bladerde dat ik al lang niet meer had aangeraakt. Misschien was dat juist de bedoeling.

Wat viel me op tijdens deze maand?

• Betere slaap: Na ongeveer een week merkte ik dat ik 30-40 minuten eerder in slaap viel. Mijn Fitbit gaf het ook aan – minder onrustige nachten.
• Meer echte gesprekken: In plaats van eindeloze appgesprekken had ik weer goede gesprekken met m’n vriendin, buurman, zelfs de kassajongen bij Albert Heijn – niet altijd diepgaand, maar menselijker.
• Natuurlijk ritme: Mijn dag voelde minder “gefragmentariseerd”. Geen ratelende pushberichten, dus geen stress om alles ‘nu’ te moeten doen.

Wel had het minpunten. Zo miste ik af en toe het groepsgesprek over de foute grappen van werk – dat hoor je dan als laatste, beetje ongemakkelijk. Ook merkte ik: niet alles went, soms bleef het verlangen naar dat scherm. Misschien is dat ook gewoon generatie- of tijdsgeest. En mogelijk werkt dit experiment dus niet zo voor iedereen.

Tips als je het zelf wilt proberen

1. Zet een vaste tijd: 20:00 is haalbaar – later voelt als valsspelen.
2. Verstop je telefoon desnoods letterlijk in een kast. Out of sight, out of mind.
3. Doe dit samen met iemand – mijn collega probeerde het ook, we hielden elkaar een beetje scherp.
4. Bedenk vooraf wat je wilt doen zonder telefoon: puzzel, boek, muziek, misschien zelfs puzzels van Jan van Haasteren?
5. Verwacht geen wonderen – soms is het gewoon saai, soms voelt het juist bevrijdend.

Dus: wat leverde het op – en is het vol te houden?

Een maand later was mijn schermtijd structureel lager, zelfs overdag. En opvallend: ik voelde me minder “opgejaagd”. Zelfs nu – maanden later – doe ik nog 2-3 keer per week om 20:00 de telefoon uit. Het ritueel werkt als een soort mentale luchtverfrisser. Natuurlijk: ik snap dat dit niet voor iedereen zal werken, zeker niet als je van je telefoon leeft voor werk. Voor mij? Het was verrassend waardevol. Misschien was dit gewoon geluk, maar eerlijk: het probeert waard.

In ons vrienden-appgroepje werd het experiment een hit – de helft doet nu elk weekend een telefoonvrije avond. Zou jij het durven? Of heb je daar helemaal geen behoefte aan? Deel je ervaring hieronder. In ieder geval, probeer het eens – je zult je verbazen hoe stil en fijn dat kan zijn. Nou ja, in ieder geval als je het aandurft…