Wist je dat je hersenen zelfs na je 40ste nog springlevend zijn voor nieuwe dingen? Recent kwam het in onze groepsapp weer voorbij: “Vanaf 40 gaat alles trager.” Maar klopt dat eigenlijk wel? Of houden we onszelf misschien een beetje voor de gek? Ik besloot het uit te zoeken. En ja – deels met hulp van mijn buurman Ruud, die op zijn 48ste ineens begon met Spaans leren (puur om zijn schoonouders te imponeren).
Waarom nieuwe dingen leren na je 40ste – is het niet te laat?
Heel eerlijk: het voelt soms alsof ‘leren’ iets is voor twintigers. Maar volgens neurowetenschappers van de Universiteit Leiden ligt dat toch anders. Je brein blijft zich aanpassen, zolang je uitdagingen opzoekt. Het Nederlandse CBS meldde pas dat mensen tussen de 40 en 60 nu vaker nieuwe cursussen oppakken dan ooit – van barista worden tot TikTok-video’s editten.
Toch is er een stemmetje dat roept: wat als ik niet meer mee kan komen? Mijn collega Sandra zei laatst: “Ik begin altijd vol energie, maar na een week geef ik op.” Misschien herkenbaar? Maar volgens mij hoeft dat niet te betekenen dat het nooit lukt.
Oké, maar werkt je brein echt anders na je 40ste?
Vroeger dacht men dat je hersenen na je dertigste ‘vastroesten’, maar dat is inmiddels een beetje achterhaald. De hype dat ‘alle verbindingen dan dichtslibben’ klopt niet echt. Wat wel waar is: ons geheugen werkt soms trager en details onthouden kost wat meer moeite – tenminste, dat merk ik bij mezelf ook.
- Nieuwe taal leren: gaat wat langzamer, maar blijft duurzaam hangen
- Motorische skills (een muziekinstrument, sporten): kost meer oefening, maar focus helpt
- Creatieve dingen proberen? Juist makkelijker door meer levenservaring
Ruud oefende dus elke ochtend Spaans op de Duolingo-app — en na drie maanden bestelde hij zijn koffie in Madrid zonder stuntelen. Mijn eigen gitaarlessen? Niet alles ging soepel, maar het ritme vond ik uiteindelijk zelfs sneller dan toen ik 25 was. Misschien omdat ik minder perfectionistisch was?
Wat levert het je eigenlijk op?
Zeker, je wordt er mentaal scherper van – dat blijkt uit onderzoek van de Radboud Universiteit. Maar er gebeurt meer. Je wereld wordt letterlijk groter. Mijn moeder (67) begon dit jaar met schilderen. Eerst leek het een grapje, nu hangen haar vogels in de keuken.
Je leert flexibeler te denken — handig op werk én thuis. In ons team werd laatst een nieuwe tool geïntroduceerd; de ‘jongeren’ snapten het snel, maar wie écht doorvroegen, waren de 45-plussers. Volgens de HR-afdeling juist omdat zij vaker al iets nieuws hebben aangepakt, en minder bang zijn om domme vragen te stellen.
Drie praktische tips als je (weer) wilt leren na je 40ste
- Kies iets wat je écht boeit. (Serieus — anders haak je af. Maakt niet uit of het schaken is of fotografie.)
- Begin klein. Vijf minuten per dag Spaans is realistischer dan elke avond twee uur blokken. Ik spreek uit ervaring — ben nu 100 dagen onafgebroken op de taal-app (en vergeet alsnog de helft, maar soit).
- Zoek een maatje. Mijn tip: sluit je aan bij een lokale club of neem een vriend(in) mee. Zo houd je elkaar scherp, zeker tijdens die dip-momenten.
Is het altijd makkelijk?
Nee. Soms voelt het als ploeteren, zeker als je die stem hoort – “waarom doe ik dit mezelf aan?” Maar: je blijft verrast worden door wat er nog wél kan. Toegegeven: misschien lukt het mij nooit om echt goed gitaar te spelen, maar elke keer een nieuw liedje kunnen tokkelen geeft een bizar voldaan gevoel. Ruud snapt nu de Spaanse familiegrappen – dat was de investering blijkbaar waard.
En als je helemaal geen nieuw talent ontdekt? Maakt ook niet uit, toch. Je hersenen zijn bezig, je maakt lol én je blijft jong van geest. In het ergste geval houd je er een goed verhaal voor op verjaardagen aan over.
Tot slot – wat nu?
Dus: zit je te twijfelen of je iets nieuws moet oppakken? Gewoon proberen. Er is niemand die je uitlacht als je faalt, hoogstens je eigen kinderen – en die zijn het gewend. In ieder geval, deel gerust je plannen of ervaringen hieronder. Misschien inspireer je zelfs de buurman die dit nu net leest…
In ieder geval: succes. En vertel vooral hoe het ging – misschien heb ik die stok achter de deur straks ook nog nodig.
