De kans is groot dat je dit leest terwijl je net een bak koffie hebt gepakt — misschien tijdens je werk of als pauze tussen Zoom-meetings. Maar wist je dat de manier waarop je je leer-momenten plant net zo belangrijk is als wát je leert? Echt, zelfs mijn buurvrouw (docent Nederlands, altijd in de weer met studiegroepen) wist dit tot voor kort niet. Tijd voor iets wat je echt het verschil kan maken, zonder dat je een nieuwe app hoeft te downloaden.

Waarom leren soms voelt als zwemmen tegen de stroom in

Op maandagavond probeerde ik afgelopen maand Spaans te oefenen. Resultaat? Nauwelijks iets bleef hangen. Drie dagen later probeerde ik ’t weer — en ineens kende ik alle woorden. Hij snapte het ook niet, die leraar van Duolingo… Blijkt: het zit ‘m niet in hoe hard je leert, maar wanneer je de stof herhaalt.

De kracht van de interval: Spaced Repetition simpel uitgelegd

Wat de meeste mensen niet weten: ons brein haat informatie die in één ruk wordt gepropt. “Blokken” voor een toets — dat werkt maar half. In plaats daarvan werkt spaced repetition (afgewisselde herhaling met steeds grotere tussenpozen) als een soort geheime hack voor je geheugen. Mijn collega bij de universiteit zweert erbij — en ze heeft een geheugen waar je u tegen zegt (ze weet zelfs nog wie Sinterklaas was in groep 4, vraag me niet hoe).

Kort gezegd: je leert iets nieuws, wacht een tijdje, herhaalt, wacht langer, en herhaalt weer. Het lijkt onlogisch — alsof je tijd verspilt — maar juist die tussenpozen dwingen je hersenen om actief te zoeken naar het antwoord. Precies dat activeert je langetermijngeheugen. Je brein groeit er gewoon van.

Zo werkt de truc in het echt (en waarom hij beter is dan crammen)

• Leer iets nieuws — bijvoorbeeld een lijstje Franse woorden.
• Herhaal na 10 minuten (korte pauze: koffie halen of appje sturen werkt prima).
• Herhaal opnieuw na een dag — liefst ’s ochtends, als je nog fris bent.
• Probeer dag 3 weer eens, liefst op een ander tijdstip.
• Vervolgens na een week, dan twee weken, enzovoort.

Klinkt suf, maar psychologen noemen dit de “optimale interval curve”. In de praktijk: je hoeft niet eindeloos te blokken, en tóch onthoud je meer. Onlangs hoorde ik zelfs in onze buurt-app iemand die via deze methode eindelijk haar theorie-examen auto had gehaald. Toeval? Ik denk van niet, al weet je het nooit…

Praktische handigheidjes: apps en notitie-methodes

Voor wie net als ik niet zonder hulpmiddelen kan — apps als Anki, Memrise of zelfs ouderwetse indexkaarten werken super. Het gaat erom dat je jezelf niet fopt door “even snel” alles te herhalen: het geheim zit in die steeds langer wordende pauzes. Mijn moeder zei altijd: “wat langzaam komt, blijft langer hangen”. Misschien was dat toeval, maar bij leren lijkt het te kloppen.

Tot slot: probeer ’t eens — en deel je ervaring

Als je volgende keer iets nieuws moet onthouden, probeer eens in je agenda reminders te zetten om met steeds grotere tussenpozen te herhalen. Eerst morgen, dan over drie dagen, dan pas volgende week. Werkt het voor jou ook, of is jouw brein net weer anders? Benieuwd naar ervaringen van anderen — deel ze gerust hieronder.

In ieder geval: in een wereld waar alles sneller lijkt te moeten, blijkt langzaam veranderen soms juist het slimste. Nou ja, in elk geval voor je brein…